Ҳайвоннни жазолаш
Ассалому алайкум! Мен 1 йилдан бери уйда ит боқиб келаман. Аммо кейинчалик билдимки исломда ит боқиш фақат қўриқчилик ниятида бўлсагина яхши бўлар экан акс ҳолда қанчадир миқдорда савоб амали камаяр экан. Кейин мен итни фақат боғлиқда қўриқчилк ниятида боқа бошладим саволим шундан иборатки бу усул тўғрими? Аслида мен оддий бир тинч қишлоқда яшайман бу ерда одамлар қўриқчи итларга муҳтож эмас аммо бу итни эркин қўйиб юбормадим сабаби одамларга тажовузкор бирор оладиган одам ҳам топа олмадим. 2). Итим очиқ юрган вақтда айрим уй маҳсулотларига зарар етказарди кейин менинг жаҳлим чиқиб итимни жазолардим ва бир кун адашиб унинг бир кўзини ногирон қилиб қўйдим бу иш гуноҳ саналадими яъни ҳайвонни жазолаш?
– Ва алайкум ассалом! 1). Қўриқчи қилиб қўйган бўлсангиз монелик йўқ.
2). Албатта гуноҳ саналади. Бундай тарзда “боқадиган” бўлсангиз ундан кўра бошқа инсонга бериб юборинг. Ҳайвонни қўлга ўргатиш уни майиб қилиш ҳисобига бўлмайди.
МУСЛА ҚИЛИШ, ҚАМАБ ҚЎЙИБ ЎЛДИРИШ ВА БОҒЛАБ
ҚЎЙИБ ЎЛДИРИШНИНГ КАРИҲ КЎРИЛГАНИ ҲАҚИДА
Изоҳ: Бу ерда «мусла» деганда тирик жониворнинг аъзоларини кесиб, ўлдириш назарда тутилган. Ҳайвонни боғлаб, тутқунда тутиб туриб, нишон қилиб олиш ҳам мумкин эмас, чунки бунда бир жонни беҳуда қийнаш, уни ўйин қилиш бор. «Боғлаб қўйиб ўлдириш» деб ўгирилган сўз араб тилида асосан кичик ҳайвонлар ва паррандаларни боғлаб қўйиб, нишон қилиб олишга айтилади. Ҳар иккисида ҳам жонивор азоб чеккани, қони эркин оқмагани учун бу ишлардан қайтарилган.
عَنْ هِشَامِ بْنِ زَيْدٍ قَالَ: دَخَلْتُ مَعَ أَنَسٍ عَلَى الْحَكَمِ بْنِ أَيُّوبَ، فَرَأَى غِلْمَانًا - أَوْ فِتْيَانًا - نَصَبُوا دَجَاجَةً يَرْمُونَهَا. فَقَالَ أَنَسٌ: نَهَى النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ تُصْبَرَ الْبَهَائِمُ
Ҳишом ибн Зайддан ривоят қилинади:
«Ҳакам ибн Айюбнинг олдига Анас билан кирдим. У бир товуқни (боғлаб) қўйиб, унга (ўқ) отаётган болаларни [ёки йигитларни] кўриб қолди. Анас: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайвонларни боғлаб қўйиб ўлдиришдан қайтарганлар», деди».
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَعْقُوبَ، أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ عَمْرٍو، عَنْ أَبِيهِ أَنَّهُ سَمِعَهُ يُحَدِّثُ عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضيَ اللهُ عَنْهُمَا أَنَّهُ دَخَلَ عَلَى يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ وَغُلَامٌ مِنْ بَنِي يَحْيَى رَابِطٌ دَجَاجَةً يَرْمِيهَا، فَمَشَى إِلَيْهَا ابْنُ عُمَرَ حَتَّى حَلَّهَا، ثُمَّ أَقْبَلَ بِهَا وَبِالْغُلَامِ مَعَهُ فَقَالَ: ازْجُرُوا غُلَامَكُمْ عَنْ أَنْ يَصْبِرَ هَذَا الطَّيْرَ لِلْقَتْلِ، فَإِنِّي سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَى أَنْ تُصْبَرَ بَهِيمَةٌ أَوْ غَيْرُهَا لِلْقَتْلِ
Бизга Аҳмад ибн Яъқуб сўзлаб берди:
«Бизга Исҳоқ ибн Саъид ибн Амр хабар қилдики, у отасининг шундай деб сўзлаб бераётганини эшитган экан: «Ибн Умар розияллоҳу анҳумо Яҳё ибн Саъиднинг ҳузурига кирса, Яҳёнинг фарзандларидан бири бир товуқни (боғлаб) қўйиб, унга (ўқ) отаётган экан. Ибн Умар бориб, уни бўшатди ва уни ҳам, ёнидаги болани ҳам олиб келди да: «Мана бу қушни ўлдириш учун боғлаб қўйгани учун болангизнинг таъзирини беринглар! Чунки мен Набий соллаллоҳу алайҳи васалламниниг ҳайвон ёки бошқа жониворни ўлдириш учун боғлаб қўйишдан қайтарганларини эшитганман», деди».
عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ ابْنِ عُمَرَ فَمَرُّوا بِفِتْيَةٍ أَوْ بِنَفَرٍ نَصَبُوا دَجَاجَةً يَرْمُونَهَا، فَلَمَّا رَأَوُا ابْنَ عُمَرَ تَفَرَّقُوا عَنْهَا، وَقَالَ ابْنُ عُمَرَ: مَنْ فَعَلَ هَذَا؟ إِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَعَنَ مَنْ فَعَلَ هَذَا
Саъид ибн Жубайрдан ривоят қилинади:
«Ибн Умарнинг олдида эдим. У бир товуқни (боғлаб) қўйиб, унга (ўқ) отаётган йигитлар[ёки бир неча киши]нинг ёнидан ўтди. Улар Ибн Умарни кўришлари билан уни ташлаб, тарқалиб кетишди. Ибн Умар: «Буни ким қилди? Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай қилганни лаънатлаганлар!» деди». (“Олтин силсила” китобидан Саҳиҳул Бухорий). Валлоҳу аълам!
