Анфол сурасининг 2,3,4 оятлари тўгрисида

- Сизга ўхшаб нотўғри тушунганлар учун Қурҳон ёки тафсир жавобгар бўлмайди. Бу сизнинг ўзингиздаги айб. Мазкур оятларда ҳақийқий мўминларнинг сифати келган. Яҳни, фалончи дунёда битта, қабилидаги гап бўлган. Одатда ҳамма тилларда ҳам, бирор нарсанинг тарғиб қилишда шунга ўхшаш муболағалар бўлади. - Аммо бу оятлар билан мўминлар ҳақидаги оятлар ёки маҳлумотлар тамом бўлди деган гап чиқмайди. Бу масалада оят ва ҳадислар, уларни тафсир, шарҳи ва таҳлиллари жуда ҳам кўп.- Мисол учун Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Мўмин одамлар унга қонлари ва молларини ишонган одамдир» деган ҳадисларини ўқиб, мен одамларнинг қонига ва молига тажовуз қилмаяпман шу билан мўмин бўлдим, бошқа мўминликка оид гап йўқ дейишга ҳеч кимнинг ҳақи йўқ. Сизнинг ёзган саволингиз шунга ўхшаб кетмоқда. Бир оят ёки ҳадиснинг таржимаси ёки тафсири ва шарҳи билан “мўмин” каби улуғ тушунчанинг хулосаси чиқиб қолмайди. Мўминлик ёки мусулмонлик шартлари ва бунга тегишли бошқа ҳукмларни англаб етиш, орасини фарқлаш учун алоҳида “Ақоид” деган илм бор. Унда бу борадаги барча оят ва ҳадисларни ҳамда бошқа маҳлумотларни таҳлил қилган уламоларнинг хулосалари келади.Сизга ўхшаш кишилар ўйлашлари керак бўлган нарсалардан бири бирор хулоса чиқаришга шошлмасдан имкони борича кўпроқ маҳлумот олишга ҳаракат қилишдир. Ҳеч бўлмаганда, баҳзи китоблардаги ёки ушбу сайтдаги маҳлумотларни ўрганиш керак. Агар сиз ушбу саволни ёзишдан олдин уни ушбу сайтдан излаб кўрганигизда жавоб топишингиз мумкин эди. Лекин сизнинг мақсадингиз бошқача бўлган бўлса керак бу нарса хаёлингизга келмапти. Шунинг учун ҳам, сизнинг ўрнингизга мен овора бўлиб, аввал бир неча бор айтиб, ёзиб, китоб қилиб чиқарилган нарсани излаб топиб жанобингизга тақдим қилишга мажбур бўлмоқдаман:151-САВОЛ: Биз диний адабиётларда «мўмин ва мусулмон» деган сўзларни ўқиймиз. Айтингчи, бу икки тушунчанинг бир-биридан фарқи борми?151-ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.Амалиётда, ҳозирги кундаги истилоҳда мўмин-мусулмоннинг бир-биридан фарқи йўқ, иккови бир хил нарса. Лекин назарий жиҳатдан қараладиган бўлса, мўмин дегани луғавий мацнода имон келтирган инсон дегани, мусулмон дегани Аллоҳга таслим бўлиб Парвардигори оламнинг буйруғини бажараётган инсон дегани бўлади. Бу масала, агар чуқур кетиладиган бўлса, катта масала. Имон ва Ислом орасидаги фарқ, мўмин ва мусулмон орасидаги фарқни лу-ғат жиҳатидан қандай қаралади, урф жи-ҳатидан қандай қаралади, шариат жиҳатидан қандай қаралади, булар узун-узун баҳс-ларга сабаб бўлган, алоҳида китоблар ёзилган масалалардан бири ҳисобланади. Лекин қисқача жавоб: ҳозирги кунда бу икки сўзни бир-бирига қўшиб ишлатиш урф бўлган, икковида ҳам бир мацно тушунилади. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло барчаларимизни тўғри йўлга бошлаган бўлсин. Валлоҳу ацлам.Яна қўшимча тарзда айтиш лозимки, аҳли сунна вал жамоа ақийдавий мазҳабида бир кишининг иймонсизлиги ҳақида ҳукм чиқариш жуда нозик нарса.Бу ҳақда “Ақийдатут Тоҳовия”нинг шарҳида қуйидагилар айтилади:“Аҳли қиблалардан бирортасини гуноҳ туфайли кофир қилмаймиз. Модомики, ўшани ҳалол ҳисобламаса. Иймон бўлса, гуноҳ уни қилган одамга зарар қилмайди», демаймиз”. Шарҳ: Аҳли қибладан мурод, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам келтирган жами нарсаларга иймон келтириб, диннинг асосий нарсаларидан бирортасини инкор қилмаганлардир. Аҳли қибла, деб номланишларининг сабабларидан бири, қибла Байтул Мақдисдан Кацбага айлантирилганида яҳудий ва мунофиқлар қибла ҳақида тацна қила бошладилар. Аллоҳ бу ҳақда: «Одамлардан эси пастлари: «Уларни ўзлари бўлиб турган қиблаларидан нима ўгирди?» (Бақара: 142), дейдилар», оятини нозил қилди. Шундоқ қилиб, Аллоҳ таоло ¤з пайғамбарини ва мўминларни юзланишга амр қилган қиблани инкор қилиш яҳудий ва мунофиқларнинг аломати бўлиб қолди. Шунингдек, ўша қиблага юзланиш мўминларни танитадиган, уларни кофир ва мунофиқлардан ажратадиган аломатлардан бири бўлиб қолди. Муаллифнинг: Аҳли қиблалардан бирортасини гуноҳ туфайли кофир қилмаймиз» дегани, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам келтирган жами нарсаларга иймон келтириб, диннинг асосий нарсаларидан бирор нарсани инкор қилмаган одамни гуноҳи кабира ёки гуноҳ туфайли кофир, деб ҳукм чиқармаймиз, деганидир. Хулоса шулки, мўмин одам гуноҳи кабира қилиши билан кофир бўлиб қолмайди. Магар ўша ишни ҳалол санаса кофир бўлади. Ёки Аллоҳ ҳалол қилган нарсани ҳаром қилса кофир бўлади. Ундоқ кишилардан куфрни мутлақо манфий қилиш - ғулув ва динни осон санашдир. Чунки мўмин-мусулмонман, деб юрганлар ичида яҳудий ва насоролардан ашадийроқ кофирлар бор. Шунингдек, гуноҳи кабира туфайли уларни кофирга чиқариш ҳам тўғри йўлдан чиқишдир. Муаллифнинг: «Иймон бўлса, гуноҳ уни қилган одамга зарар қилмайди», демаймиз» - дегани Муржиа мазҳабидагиларга раддиядир. Чунки, улар: «Куфр бўлса, тоат наф қилмаганидек, иймон бўлса, гуноҳ зарар қилмайди», - дейдилар. Улар амални иймондан орқага сурадилар. Яцни, уларнинг фикрича, амрларга бўйсиниш ва қайтаришлардан четда бўлиш зарурий эмас». Хулоса шулки, Аҳли сунна ва жамоа бирор кишини гуноҳи кабира қилгани учун кофир қилмайдилар. Аҳли сунна ва жамоа ҳаммалари гуноҳи кабира қилган мўмин бутунлай миллатдан чиқиб кетадиган кофир бўлмаслигига иттифоқдирлар. Агар у гуноҳи кабира билан диндан бутунлай чиқадиган бўлса, муртад бўлиб уни ўлдириш вожиб бўлар эди. Унинг ҳақида афв қабул қилинмас эди. Қасос ҳам олинмас эди. Зино, ўғрилик, ароқхўрлик ва бировни зинода айблашда ҳадд (шарций жазо)лар жорий қилинмас эди. Хулоса шулки, агар гуноҳи кабира қилиш куфр бўлганида ҳадд (шарций жазо)ларни ва қасосни шариатга киритиш беҳуда нарса бўлиб қолар эди. Гуноҳи кабира қилгани туфайли иймондан чиқиш ҳақидаги гап, бузуқлиги ва ботиллиги мацлум гапдир.