Ишораи саббоба

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: 

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам намозда ўтирсалар, ўнг кафтларини ўнг сонларига қўяр, бармоқларини тугиб, бош бармоқ ёнидаги бармоқлари билан ишора қилар эдилар. Чап кафтларини чап сонларига қўяр эдилар». 

Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган.

Ушбу ҳадиси шарифда бармоқларни тугиб, кўрсаткич бармоқ билан ишора қилиниши ҳақида сўз бормоқда. 

Бу бармоқ араб тилида «саббоба» дейилади. Шунинг учун ташаҳҳудда қилинадиган ишорани ҳам «ишораи саббоба» дейилади. 

«Ишораи саббоба» ташаҳҳудда «Ашҳаду аллаа илааҳа» деганда «лаа»ни айтаётганда кўрсаткич бармоқни юқорига кўтариш билан бўлади. Ўша бармоқни кўтаришда бошқа бармоқлар йиғиб олинади. 

Баъзилар ушбу ривоятдаги «бармоқларини тугиб» деган жумлани «ташаҳҳудга ўтиришда тугиб ўтиради» деб тушунганлар. Шунинг учун аввалдан қўлларини муштга ўхшатиб ўтиришади ва «лаа»га келганда кўрсаткич бармоқларини юқорига кўтаришади. Албатта, бу нотўғридир.

«Саббоба» «сўкиш» дегани бўлиб, «ишораи саббоба» – «сўкиш ишораси» демакдир. 

Ташаҳҳудда «Ашҳаду аллаа илааҳа иллаллоҳу»нинг «лаа»сида кўрсаткич бармоқни кўтариш шайтонни сўкиш бўлади. Ишорани қилгандан сўнг, намоз тамом бўлгунча ўша бармоққа қараб турилади. 

Баъзи уламоларимиз бу ишорани қилмасликни айтганлар. Аммо Ибн Ҳумом ва Али Қорий каби уламоларимиз: «Буни қилмаслик ривоят ва дироятга хилоф бўлади», деганлар.

  Биз ихтилофдан четланиш мақсадида уламолар мажлисида: «Устози ўргатганлар қилсин, ўргатмаганлар қилмасин. Аммо ихтилоф бўлмасин», деб айтганмиз.