Рўйхатдан ўтган парол ёки логинингизни ёзинг
Ижтимоий тармоқлар орқали киринг:
Ёки рўйхатдан ўтинг:
Исмингиз
Э.Почтангиз
Паролингиз
Паролни такрорланг
Рўйхатдан ўтиш тугмасини босишингиз билан сайтдан фойдаланиш қоидалари билан ҳам танишиб чиққан бўласиз

Инсонинг суратини чизиш

14:06 / 03.02.2016 | Sharafiddin | 8430

Ассаламу алайкум! Исломда инсоннинг суратини чизишга руҳсат берилганми? Агар руҳсат берилмаган бўлса бунинг сабаби? Жавобингиз учун олдиндан раҳмат.


«Зикр аҳлидан сўранг» ҳайъати:

Ва алайкум ассалом! http://old.islom.uz/content/view/152/130/

حَدَّثَنَا الْحُمَيْدِيُّ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ، عَنْ مُسْلِمٍ قَالَ: كُنَّا مَعَ مَسْرُوقٍ فِي دَارِ يَسَارِ بْنِ نُمَيْرٍ، فَرَأَى فِي صُفَّتِهِ تَمَاثِيلَ فَقَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ اللهِ قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلي الله عليه وسلم يَقُولُ: إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَذَابًا عِنْدَ اللهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ الْمُصَوِّرُونَ

Муслимдан ривоят қилинади: «Масруқ билан бирга Ясор ибн Нумайрнинг уйида эдик. (Масруқ Ясорнинг) бостирмасидаги суратларни кўриб, деди: «Абдуллоҳнинг шундай деганини эшитдим: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Қиёмат куни Аллоҳнинг ҳузурида энг қаттиқ азобда бўладиган одамлар мусаввирлардир», деяётганларини эшитганман». 

 حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُنْذِرِ، حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ عِيَاضٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللهِ، عَنْ نَافِعٍ: أَنَّ عَبْدَ اللهِ بْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا أَخْبَرَهُ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلي الله عليه وسلم قَالَ: إِنَّ الَّذِينَ يَصْنَعُونَ هَذِهِ الصُّوَرَ يُعَذَّبُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُقَالُ لَهُمْ أَحْيُوا مَا خَلَقْتُمْ

Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумо хабар қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Бу ҳайкалларни ясайдиганлар қиёмат куни азобланадилар. Уларга: «Яратган нарсаларингизга жон киритинг!» дейилади», дедилар». 

«Суратни бузиш» деганда жонзотнинг суратидан унинг боши ёки бошқа муҳим аъзосини йўқотиш ёки бошқа бирор ўзгариш орқали унинг тириклик кўринишини йўқ қилиш тушунилади. Жонзотнинг сурати бор нарсани ташлаб юбормай, ундаги суратни бузиб, сўнг фойдаланиш мумкин. 

 حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ، حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حِطَّانَ، أَنَّ عَائِشَةَ رضي الله عنه حَدَّثَتْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ صلي الله عليه وسلم لَمْ يَكُنْ يَتْرُكُ فِي بَيْتِهِ شَيْئًا فِيهِ تَصَالِيبُ إِلَّا نَقَضَهُ 

Оиша розияллоҳу анҳо шундай сўзлаб берди:«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам уйларида хочсимон суратларнинг бирортасини қўймай бузиб ташлардилар». 

حَدَّثَنَا مُوسَى، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ، حَدَّثَنَا عُمَارَةُ، حَدَّثَنَا أَبُو زُرْعَةَ قَالَ: دَخَلْتُ مَعَ أَبِي هُرَيْرَةَ دَارًا بِالْمَدِينَةِ، فَرَأَى أَعْلَاهَا مُصَوِّرًا يُصَوِّرُ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلي الله عليه وسلم يَقُولُ: «وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذَهَبَ يَخْلُقُ كَخَلْقِي، فَلْيَخْلُقُوا حَبَّةً، وَلْيَخْلُقُوا ذَرَّةً». ثُمَّ دَعَا بِتَوْرٍ مِنْ مَاءٍ، فَغَسَلَ يَدَيْهِ حَتَّى بَلَغَ إِبْطَهُ، فَقُلْتُ: يَا أَبَا هُرَيْرَةَ، أَشَيْءٌ سَمِعْتَهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صلي الله عليه وسلم ؟ قَالَ: مُنْتَهَى الْحِلْيَةِ. طرفه 

Абу Зуръа шундай сўзлаб берди: «Абу Ҳурайра билан бирга Мадинадаги бир ҳовлига кирдим. Унинг тепасида бир мусаввирнинг сурат ишлаётганини кўриб, шундай деди: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «(Аллоҳ шундай дейди:) «Мен яратган нарсага ўхшаш нарса яратишга урингандан ҳам золимроқ кимса борми?! Қани, бир дона буғдой яратиб кўрсинлар-чи! Қани, бирорта қумурсқа яратиб кўрсинлар-чи!» деяётганларини эшитганман». Кейин бир таврда* сув опкелтириб, қўлларини қўлтиқларигача етказиб ювди. Мен: «Эй Абу Ҳурайра, буни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитганмисиз?» дедим. У: «(Бу) зийнатнинг чўққиси», деди». * Тавр – тош ёки мисдан ясалган, суюқликлар учун мўлжалланган, ичи чуқур идиш, тоғорача. Изоҳ: Имом Муслим Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилади: «Халилим соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «(Охиратда) мўминнинг безаги таҳорат суви етадиган жойгача етади», деяётганларини эшитганман». «Саҳиҳул Бухорий»да 136 рақам остида келган ҳадисда эса: «Сизлардан ким ўз нурини узайтира олса, шундай қилсин», дейилади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ўзи ривоят қилган ушбу ҳадислардан хулоса қилиб, таҳоратда қўлни қўлтиққача ювишни яхши санаган. «Бу зийнатнинг чўққисидир», деганда шуни назарда тутган. Бу у кишининг ижтиҳодидир, аммо жумҳур уламолар наздида қўл тирсаккача ювилади. 

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللهِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ الْقَاسِمِ - وَمَا بِالْمَدِينَةِ يَوْمَئِذٍ أَفْضَلُ مِنْهُ - قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي قَالَ: سَمِعْتُ عَائِشَةَ رضي الله عنه: قَدِمَ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه وسلم مِنْ سَفَرٍ وَقَدْ سَتَرْتُ بِقِرَامٍ لِي عَلَى سَهْوَةٍ لِي فِيهَا تَمَاثِيلُ، فَلَمَّا رَآهُ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه وسلم هَتَكَهُ وَقَالَ: «أَشَدُّ النَّاسِ عَذَابًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ الَّذِينَ يُضَاهُونَ بِخَلْقِ اللهِ». قَالَتْ: فَجَعَلْنَاهُ وِسَادَةً أَوْ وِسَادَتَيْنِ. أطرافه 

Оиша розияллоҳу анҳо айтади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сафардан келдилар. Токчамга суратлари бор пардамни тутиб қўйган эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кўрибоқ, уни йиртиб ташладилар ва: «Қиёмат куни энг қаттиқ азобга учрайдиган одамлар Аллоҳнинг яратганига ўхшатмоқчи бўлганлардир», дедилар. Кейин уни битта ёки иккита ёстиқ қилиб қўйдик». 

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللهِ بْنُ دَاوُدَ، عَنْ هِشَامٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: قَدِمَ النَّبِيُّ صلي الله عليه وسلم مِنْ سَفَرٍ، وَعَلَّقْتُ دُرْنُوكًا فِيهِ تَمَاثِيلُ، فَأَمَرَنِي أَنْ أَنْزِعَهُ، فَنَزَعْتُهُ. أطرافه وَكُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَالنَّبِيُّ صلي الله عليه وسلم مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ. أطرافه

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам сафардан келдилар. Мен суратлари бор попукли парда осиб қўйган эдим. У зот уни ечиб ташлашимни буюрдилар, уни ечиб ташладим. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга бир идишдан ғусл қилар эдик». 

92-БОБ. СУРАТЛАР УСТИГА ЎТИРИШНИ КАРИҲ КЎРИШ ҲАҚИДА 

حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ، حَدَّثَنَا جُوَيْرِيَةُ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ الْقَاسِمِ، عَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنه : أَنَّهَا اشْتَرَتْ نُمْرُقَةً فِيهَا تَصَاوِيرُ، فَقَامَ النَّبِيُّ صلي الله عليه وسلم بِالْبَابِ فَلَمْ يَدْخُلْ. فَقُلْتُ: أَتُوبُ إِلَى اللهِ مِمَّا أَذْنَبْتُ. قَالَ: «مَا هَذِهِ النُّمْرُقَةُ؟» قُلْتُ: لِتَجْلِسَ عَلَيْهَا وَتَوَسَّدَهَا. قَالَ: «إِنَّ أَصْحَابَ هَذِهِ الصُّوَرِ يُعَذَّبُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، يُقَالُ لَهُمْ أَحْيُوا مَا خَلَقْتُمْ. وَإِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَا تَدْخُلُ بَيْتًا فِيهِ الصُّورَةُ

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Суратлари бор ёстиқ сотиб олган эдим. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам эшик олдида туриб қолдилар, кирмадилар. Мен: «Қилган гуноҳимдан Аллоҳга тавба қиламан», дедим. У зот: «Бу ёстиқ нимаси?» дедилар. «У ўтиришингиз, ёстиқ қилиб тутишингиз учун», дедим. У зот: «Ушбу суратларнинг эгалари қиёмат куни азобланадилар. Уларга: «Яратган нарсаларингизга жон киритинг!» дейилади. Сураталар бор уйга фаришталар кирмайди», дедилар». 

 حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ بُكَيْرٍ، عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ أَبِي طَلْحَةَ صَاحِبِ رَسُولِ اللهِ صلي الله عليه وسلم قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ صلي الله عليه وسلم قَالَ: «إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَا تَدْخُلُ بَيْتًا فِيهِ الصُّورَةُ». قَالَ بُسْرٌ: ثُمَّ اشْتَكَى زَيْدٌ فَعُدْنَاهُ، فَإِذَا عَلَى بَابِهِ سِتْرٌ فِيهِ صُورَةٌ، فَقُلْتُ لِعُبَيْدِ اللهِ رَبِيبِ مَيْمُونَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صلي الله عليه وسلم: أَلَمْ يُخْبِرْنَا زَيْدٌ عَنِ الصُّوَرِ يَوْمَ الْأَوَّلِ؟ فَقَالَ عُبَيْدُ اللهِ: أَلَمْ تَسْمَعْهُ حِينَ قَالَ إِلَّا رَقْمًا فِي ثَوْبٍ؟ م وَقَالَ ابْنُ وَهْبٍ، أَخْبَرَنَا عَمْرٌو - هُوَ ابْنُ الْحَارِثِ - حَدَّثَهُ بُكَيْرٌ، حَدَّثَهُ بُسْرٌ، حَدَّثَهُ زَيْدٌ، حَدَّثَهُ أَبُو طَلْحَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صلي الله عليه وسلم

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари Абу Талҳадан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Фаришталар сурат бор уйга кирмайдилар», дедилар». Буср айтади: «Кейин Зайд бемор бўлиб қолди. Биз уни кўргани борсак, эшигида суратли парда турибди. Мен Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжалари Маймунанинг ўгай ўғли Убайдуллоҳга: «Зайд биринчи куни бизга суратлар ҳақида хабар бермаганмиди?» дедим. Убайдуллоҳ: «Айтганида «Кийимдаги нақш мустасно», деганини эшитмаганмидинг?» деди. * Ушбу ҳадисни Абу Талҳа розияллоҳу анҳудан Зайд ибн Холид ривоят қилган. Буср ибн Саъид эса ҳадисни ундан нақл қилган ровийдир. 

93-БОБ. СУРАТЛАР(БОР ЖОЙ)ДА НАМОЗ ЎҚИШНИНГ МАКРУҲЛИГИ ҲАҚИДА 

 حَدَّثَنَا عِمْرَانُ بْنُ مَيْسَرَةَ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ صُهَيْبٍ، عَنْ أَنَسٍ رضي الله عنه قَالَ: كَانَ قِرَامٌ لِعَائِشَةَ سَتَرَتْ بِهِ جَانِبَ بَيْتِهَا، فَقَالَ لَهَا النَّبِيُّ صلي الله عليه وسلم : «أَمِيطِي عَنِّي، فَإِنَّهُ لَا تَزَالُ تَصَاوِيرُهُ تَعْرِضُ لِي فِي صَلَاتِي 

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Оишанинг (суратли) пардаси бўлиб, у билан уйининг бир тарафини тўсиб қўйган эди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: «Уни олдимдан олиб ташла, чунки намозимда суратлари менга кўринаверяпти», дедилар». Изоҳ: Бу ердаги суратда жонзотнинг расми бўлмаган, чунки аввалги ҳадисларда Набий алайҳиссалом жонзотнинг сурати бор уйга кирмаганлари айтиб ўтилди. 

94-БОБ. ФАРИШТАЛАР СУРАТ БОР УЙГА КИРМАЙДИЛАР 

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ: حَدَّثَنِي ابْنُ وَهْبٍ قَالَ: حَدَّثَنِي عُمَرُ - هُوَ ابْنُ مُحَمَّدٍ - عَنْ سَالِمٍ، عَنْ أَبِيهِ قَالَ: وَعَدَ النَّبِيَّ صلي الله عليه وسلم جِبْرِيلُ فَرَاثَ عَلَيْهِ حَتَّى اشْتَدَّ عَلَى النَّبِيِّ صلي الله عليه وسلم ، فَخَرَجَ النَّبِيُّ صلي الله عليه وسلم فَلَقِيَهُ، فَشَكَا إِلَيْهِ مَا وَجَدَ، فَقَالَ لَهُ: «إِنَّا لَا نَدْخُلُ بَيْتًا فِيهِ صُورَةٌ وَلَا كَلْبٌ 

Солим отасидан ривоят қилади: «Жаброил Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга ваъда қилди ю, кейин ҳаяллаб қолди. Бу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга оғир келди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ташқарига чиққан эдилар, уни учратиб қолдилар. Унга бу ҳолатдан шикоят қилдилар. Шунда у: «Биз сурат ва ит бор уйга кирмаймиз», деди». 

95-БОБ. СУРАТ БОР УЙГА КИРМАСЛИК ҲАҚИДА 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنه زَوْجِ النَّبِيِّ صلي الله عليه وسلم أَنَّهَا أَخْبَرَتْهُ: أَنَّهَا اشْتَرَتْ نُمْرُقَةً فِيهَا تَصَاوِيرُ، فَلَمَّا رَآهَا رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه وسلم قَامَ عَلَى الْبَابِ فَلَمْ يَدْخُلْ، فَعَرَفَتْ فِي وَجْهِهِ الْكَرَاهِيَةَ، قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ، أَتُوبُ إِلَى اللهِ وَإِلَى رَسُولِهِ، مَاذَا أَذْنَبْتُ؟ قَالَ: «مَا بَالُ هَذِهِ النُّمْرُقَةِ؟» فَقَالَتِ: اشْتَرَيْتُهَا لِتَقْعُدَ عَلَيْهَا وَتَوَسَّدَهَا. فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه وسلم : «إِنَّ أَصْحَابَ هَذِهِ الصُّوَرِ يُعَذَّبُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَيُقَالُ لَهُمْ أَحْيُوا مَا خَلَقْتُمْ - وَقَالَ - إِنَّ الْبَيْتَ الَّذِي فِيهِ الصُّوَرُ لَا تَدْخُلُهُ الْمَلَائِكَةُ 

Қосим ибн Муҳаммаддан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжалари Оиша розияллоҳу анҳо хабар қилдики, у сурати бор ёстиқ сотиб олибди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уни кўрибдилар-у, эшик олдида туриб қолибдилар, ичкарига кирмабдилар. (Оиша) у зотнинг юзларида норозиликни пайқаб, «Эй Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга ва Унинг Расули соллаллоҳу алайҳи васалламга тавба қиламан! Нима гуноҳ қилдим?» дебди. У зот: «Бу ёстиқ нимаси?» дебдилар. «Уни ўтиришингиз, ёстиқ қилиб тутишингиз учун сотиб олдим», дебди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ушбу суратларнинг эгалари қиёмат куни азобланадилар. Уларга: «Яратган нарсаларингизга жон киритинг!» дейилади», дебдилар ва: «Суратлар бор уйга фаришталар кирмайди», деб айтибдилар». 

96-БОБ. МУСАВВИРНИ ЛАЪНАТЛАШ ҲАҚИДА 

 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَ: حَدَّثَنِي غُنْدَرٌ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَوْنِ بْنِ أَبِي جُحَيْفَةَ، عَنْ أَبِيهِ: أَنَّهُ اشْتَرَى غُلَامًا حَجَّامًا، فَقَالَ: إِنَّ النَّبِيَّ صلي الله عليه وسلم نَهَى عَنْ ثَمَنِ الدَّمِ، وَثَمَنِ الْكَلْبِ، وَكَسْبِ الْبَغِيِّ، وَلَعَنَ آكِلَ الرِّبَا وَمُوكِلَهُ، وَالْوَاشِمَةَ، وَالْمُسْتَوْشِمَةَ، وَالْمُصَوِّرَ 

Авн ибн Абу Жуҳайфа отасидан ривоят қилади: «(Отам) бир қортиқчи хизматкор сотиб олиб, «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қоннинг пулидан, итнинг пулидан ва бузуқнинг топган пулидан қайтардилар ҳамда рибо еювчини ва уни едирувчини, вашм қилувчини, вашм қилдирувчини ва мусаввирни лаънатладилар», деди». 

97-БОБ. «КИМ СУРАТ ЧИЗСА, ҚИЁМАТ КУНИ ЗИММАСИГА ЎШАНГА РУҲ ПУФЛАШ ЮКЛАТИЛАДИ, У ЭСА (РУҲ) ПУФЛАЙ ОЛМАЙДИ!» 

حَدَّثَنَا عَيَّاشُ بْنُ الْوَلِيدِ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْأَعْلَى، حَدَّثَنَا سَعِيدٌ قَالَ: سَمِعْتُ النَّضْرَ بْنَ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ يُحَدِّثُ قَتَادَةَ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ ابْنِ عَبَّاسٍ وَهُمْ يَسْأَلُونَهُ وَلَا يَذْكُرُ النَّبِيَّ صلي الله عليه وسلم حَتَّى سُئِلَ، فَقَالَ: سَمِعْتُ مُحَمَّدًا صلي الله عليه وسلم يَقُولُ: «مَنْ صَوَّرَ صُورَةً فِي الدُّنْيَا كُلِّفَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَنْ يَنْفُخَ فِيهَا الرُّوحَ، وَلَيْسَ بِنَافِخٍ 

Саъид шундай сўзлаб берди: «Назр ибн Анас ибн Моликнинг Қатодага шундай сўзлаб бераётганини эшитдим: «Ибн Аббоснинг ҳузурида эдим. Ундан савол сўрашар, у эса Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан гапирмас эди. Ниҳоят, (бир нарса ҳақида) сўралди. Шунда у: «Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ким дунёда бир сурат чизса, қиёмат куни зиммасига ўшанга руҳ пуфлаш юклатилади, у эса пуфлай олмайди», деяётганларини эшитдим», деди».(“Олтин силсила” китобидан “Саҳиҳи Бухорий”). Валлоҳу аълам.

Топ рейтинг www.uz Openstat