шафоат хакида

Бу ҳақда Аҳли Сунна вал жамоа ақийдавий ‎мазҳабининг асосий китобларидан бўлмиш “Ақоиди ‎Тоҳавия”нинг шарҳида қуйидагилар айтилади:‎‎“Хабарларда ривоят қилинганидек улар учун ‎сақлаб қўйилган шафоат ҳақдир.Шарҳ: Шафоат, луғатда бошқа бировга қўшилиб, унга ‎ёрдам бериш ва ёнини олиб, бирор нарсани унинг учун ‎сўрашдир. Кўпгинча, шафоат, мартабаси ва ҳурмати юқори ‎шахснинг ўзидан паст одамнинг тарафини олиб унга ‎қўшилишига истеъмол қилинади. Қиёматдаги шафоат ҳам ‎шундандир. («ал-Муфрадот фи ғарийбул Қуръон» 263 с.) ‎Шафоатчи ўзини, шафоат қилинадиган шахсга унга ‎ёрдам бериш ва унинг учун бир нарсани тилаш учун, ‎қўшади. Шунингдек, Аллоҳнинг ҳузурида шафоат ‎берувчилар ҳам, гуноҳкорларга кўмак берадилар.‎ ШАФОАТНИНГ ТУРЛАРИ‎‎1. Биринчи шафоат.‎Бу улуғ шафоат бўлиб, барча пайғамбар соллаллоҳу ‎алайҳи васалламлар ичидан Пайғамбаримиз соллаллоҳу ‎алайҳи васалламнинг ўзларига хос қилингандир. Бунинг ‎далили, Бухорий, Муслим ва бошқалар ривоят қилган ‎‎«улкан шафоат» ҳадисидир. ‎‎2. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг, ‎яхшиликлари ва ёмонликлари баробар бўлиб қолган ‎одамларни жаннатга киришлари учун шафоат қилишлари. ‎‎3. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг, ‎бошқа бир, дўзахга амр қилинган одамларни унга ‎кирмасликлари учун шафоат қилишлари. ‎‎4. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ‎жаннатга кирган одамларнинг амаллари савоби тақозо ‎қилган даражадан юқори даражага кўтариш учун шафоат ‎қилишлари. ‎‎5. Баъзи қавмларни жаннатга ҳисобсиз киришлари ‎ҳақидаги шафоат. ‎Бу қисмга далил Укоша ибн Мусонинг ҳадисидир. ‎Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга дуо ‎қилиб, Аллоҳ уни жаннатга ҳисобсиз кирадиган етмиш ‎минг кишилардан қилишини сўраганлар. (Бухорий, ‎Муслим). ‎‎6. Азобга сазовор одамлардан азобни енгиллатиш учун ‎шафоат. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалланинг ‎амакилари Абу Толибнинг азобини енгиллатиш ҳақидаги ‎шафоатларига ўхшаш. (Муслим Абу Саъид ал-Худрий ‎розияллоҳу анҳудан ривоят қилган). ‎‎7. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ‎барча мўминларга жаннатга кириш изни берилишини ‎сўраб қиладиган шафоатлари. Имом Муслим Анас ибн ‎Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадис бунга ‎далилдир. ‎Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: ‎‎«Мен жаннат ҳақидаги биринчи шафоатчиман»-‎деганлар. Яъни, одамларнинг жаннатга киришлари учун, ‎деганлари. ‎‎8. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўз ‎умматларидан гуноҳи кабира қилганларига шафоат ‎қилишлари. Шафоатнинг ушбу тури ҳақидаги ҳадислар ‎кўпдир. Ушбу турдаги ҳадислардан бири: ‎Анас ибн Молик розияллоҳу анҳунинг ҳадислари ‎бўлиб, унда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: ‎‎«Шафоатим умматларимдан аҳли кабоирлар (гуноҳи ‎кабира қилганлар)гадир», дейдилар. (Имом Аҳмад).‎Ушбу саккиз тур Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ‎васалламга ва шафоат қилинувчига нисбатандир. ‎Энди шафоат шафоатчига қараб ҳам саккиз турли ‎бўлади: ‎‎1. Анбиё алайҳиссалломларнинг умматларига ‎шафоати. ‎‎2. Фаришталарнинг гуноҳкорларга шафоати.‎‎3. Кичик болаларнинг ота-онасига шафоати. ‎‎4. Аллоҳнинг йўлида шаҳид бўлганнинг ўз аҳлидан ‎етмиш кишига шафоати. ‎‎5. Қуръонни ёд олган кишининг аҳли байтига шафоати. ‎‎6. Мўминларнинг бир-бирлари ҳақидаги шафоати. ‎‎7. Қуръони каримнинг ўз қорисига шафоати. ‎‎8. Рўзанинг рўзадорга шафоати. ‎Далил: қуйидаги оятлар: ‎‎1. «У зотнинг ҳузурида шафоат берадиган, фақат ‎Унинг изни ила бўлур». (Бақара: 255). ‎‎2. «У зот ишнинг таъбирини қилур. Ҳеч бир шафоатчи ‎йўқ. Магар Унинг изнидан сўнг бўлур». (Юнус: 3) ‎‎3. «Шафоатга молик бўлмаслар. Магар Раҳмон ‎ҳузурида аҳд олгангина бўлур». (Марям: 87) ‎‎4. «Ўша Кунда шафоат наф бермас. Магар кимга ‎Раҳмон изн берса ва унинг гапиришига рози бўлса (наф ‎берур)». (Тоҳа: 109) ‎‎5. «Ва шафоат бермаслар, магар кимга рози бўлса ‎‎(берурлар). Улар Роббиларидан қўрққан ҳолларидадир». ‎‎(Анбиё: 28) ‎‎6. «Осмонларда қанчадан-қанча фаришталарнинг ‎шафоатлари ҳеч бир нарсани аритмас. Магар Аллоҳ ‎хоҳлаган ва рози бўлган одамга изн бергандан кейингина ‎‎(аритар)». (Нажм: 26) ‎‎7. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: ‎‎«Бас Аллоҳ таоло: «Фаришталар шафоат берди. ‎Набийлар шафоат берди. Мўминлар шафоат берди. ‎Арҳамур Роҳиймийндан бошқа ҳеч ким қолмади», дейди. ‎Сўнгра дўзахдан бир сиқим олади ва ундан ҳеч бир ‎яхшилик қилмаган одамларни чиқаради», деган ‎ҳадислари.(Муслим Абу Саъид ал-Худрий розияллоҳу ‎анҳудан ривоят қилган). ‎‎8. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ‎шаҳиднинг олти хислатини баён қилган ҳадислари ‎охирида: «Ва ўз қариндошларидан етмиш кишига шафоат ‎беради», дейилган. (Термизий ва Ибн Можа). ‎‎9. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: ‎‎«Албатта, менинг умматимдан кўпчиликка шафоат ‎берадиганлар, қабилага шафоат берадиганлар, ота томон ‎қариндошларга шафоат берадиганлар, ва бир кишига, токи ‎жаннатга киришлари учун шафоат берадиганлар бор», ‎деганлар. (Термизий). ‎‎10. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Рўза ва ‎Қуръон бандага шафоат берадилар»-деганлар. (Байҳақий ‎‎«Шуабул Иймон»да ривоят қилган). ‎‎11. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта ‎‎«Сиқт»-(балоғатга етмай ўлган бола) ота-онасини дўзахга ‎киргазган чоғда Роббиси ила тортишади. Шунда унга: «Эй ‎Роббиси ила тортишувчи бола, ота-онагни жаннатга ‎кирит», дейилади», деганлар. (Ибн Можа). ‎