Яхши ва ёмон кўриш меъёри ҳақида ҳадис
Ассалому алайкум! Бир хадисни тушуна олмаяпман. Бирор кишини яхши кўрсанг ўртача яхши кўр бир кун келиб ёмон кўрганинг боб қолиши мумкин. Бирор киши ёмон кўрсанг ўртача ёмон кўр бир кун келиб яхши кўрганинг боб қолиши мумкин дейилган. Бошқа хадисларда ёмон кўрманглар ва хасад қилманглар деганку?
– Ва алайкум ассалом! Инсон беихтиёр кимнидир яхши кўради, кимнидир ёмон кўради. Албатта бунга сабаблар бўлади. Шу яхши кўрганингда ҳам ўта ишониб юбормагин, беихтиёр ёмон кўрганингда ҳам ошириб юбормагин дегани.
حدَّثَنَا َدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ عَمْرٍو الْكَلْبِيُّ، عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ - أُرَاهُ رَفَعَهُ - قَالَ: «أَحِبَّ حَبِيبَكَ هَوْنًا مَا عَسَى أَنْ يَكُونَ بَغِيضَكَ يَوْمًا مَّا، وَأَبْغِضْ بَغِيضَكَ هَوْنًا مَا عَسَى أَنْ يَكُونَ حَبِيبَكَ يَوْمًا مَّا».
هَذَا حَدِيثٌ غَرِيبٌ لَا نَعْرِفُهُ بِهَذَا الْإِسْنَادِ إِلَّا مِنْ هَذَا الْوَجْهِ.
وَقَدْ رُوِيَ هَذَا الْحَدِيثُ عَنْ أَيُّوبَ بِإِسْنَادٍ غَيْرِ هَذَا رَوَاهُ الْحَسَنُ بْنُ أَبِي جَعْفَرٍ - وَهُوَ حَدِيثٌ ضَعِيفٌ أَيْضًا - بِإِسْنَادٍ لَهُ عَنْ عَلِيٍّ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَالصَّحِيحُ هَذَا عَنْ عَلِيٍّ مَوْقُوفٌ
Бизга Абу Курайб ҳадис айтиб берди. У деди: «Бизга Сувайд ибн Амр Калбий ҳадис айтиб берди». У Ҳаммад ибн Саламадан, у Айюбдан, у Муҳаммад ибн Сириндан:
Абу Ҳурайрадан:
«Ўз ҳабибингга бир оз юмшоқ муҳаббат қил. Эҳтимол, бирор куни ёмон кўрганингга айланиб қолар. Ёмон кўрганингни бир оз юмшоқ ёмон кўр. Эҳтимол, бирор куни маҳбубингга айланиб қолар», дедилар».
Бу ғариб ҳадисдир, бу иснод ила уни фақат бу кўринишдан биламиз.
Бу ҳадис Айюбдан бу исноддан бошқаси ила ривоят қилинган. Ҳасан ибн Абу Жаъфар ривоят қилган. У ҳам унга бўлган иснод ила Алидан, у Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган заиф ҳадис. Тўғрироғи бу гапни Алий розияллоҳу анҳу айтганлар.(Термизий ривояти). Валлоҳу аълам!
