Ота-ўғил муносабатлари
Ассалому алайкум! Менинг яқин қариндошим, аммамнинг ўғли мана икки ой бўлди отаси билан аразлашиб гаплашмай юришипти. Ўғил бирга яшаётган уйларидан чиқиб қўшни подьездга аммасини уйига оиласи билан кўчиб ўтган. Тўғри поччамизнинг характери оғир, лекин муқаддас динимизда энг ёмон отага ҳам энг яхши муомилада бўлишга буюрилган. Ўғил беш вақт бўлмасада олдимиздаги масжидга жамоат намозига қатнашади, силаи раҳм қилувчи. Мен уларнинг биринчи қаватида салкам икки ойдан буён ишлайман. Шундай қўл қовуштириб, индамай туришга виждоним йўл қўймаяпти. Маслаҳатингларга мухтожман.
– Ва алайкум ассалом! Исломда мусулмон кишининг ўзи тўғри йўлдан юриб, зарарли нарсалардан четда туриб, фақат ўзини-ўзи тузатиш билан овора бўлиб қолишига «яхшилик» деб қаралмайди. Балки ҳақиқий мусулмон одамлар орасида ҳам ислоҳ ишларини олиб бориши зарур. Одамлар орасини ислоҳ қилиш мусулмончиликнинг асосий ғояларидан биридир. Чунки икки шахс орасидаги адоват бориб-бориб икки тараф орасидаги адоватга айланиши турган гап. Кўпчилик халқлар ўзаро келишмовчилик натижасида бир неча жамоаларга бўлиниб кетади, улар орасида келишмовчилик авж олиб, ҳатто беҳуда қон тўкилишига ҳам сабаб бўлади. Одамлар орасини ислоҳ қилиш олий даражадаги инсоний сифатлардан бўлиб, бу нарса фақат пок қалблардан чиқади. Одамларнинг орасини тузатиш ҳар бир жамиятга кўп яхшилик ва манфаатлар келтиради, унинг аъзоларини жипслаштиради. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло Ўз Китобида бандаларини мўминлар орасини ислоҳ қилишга буюрган:
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
«Албатта, мўминлар биродардирлар, бас, икки биродарингизнинг ўртасини ислоҳ қилинг ва Аллоҳга тақво қилинг, шоядки раҳм қилинсангиз» (Ҳужурот сураси, 10-оят).
Қуръон шунингдек, эр-хотин орасини ислоҳ қилишга ҳам чақирган:
وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُواْ حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلاَحًا يُوَفِّقِ اللّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا
«Агар икковларининг оралари бузилишидан қўрқсангиз, у(эр)нинг аҳлидан бир ҳакам ва бу (хотин)нинг аҳлидан бир ҳакам юборинг. Агар улар ислоҳни ирода қилсалар, Аллоҳ у(эр-хотин)ларнинг орасини мувофиқлаштирур. Албатта, Аллоҳ ўта билувчидир, ўта хабардордир»(Нисо сураси, 35-оят).
Аллоҳ таоло одамлар орасини ислоҳ қилишдек улуғ иш учун бериладиган савобни баён қилиб шундай дейди:
لاَّ خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاَحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتَغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا
«Уларнинг кўплаб махфий суҳбатларида яхшилик йўқ, садақага, маъруфга ва одамлар орасида ислоҳга буюрган кишигина бундан мустасно. Ким буни Аллоҳнинг розилиги учун қилса, албатта, унга буюк ажр берурмиз»(Нисо сураси, 114-оят). “Иймон” китобидан. Валлоҳу аълам!
