Ассалому алайкум! Устозлар, Аллоҳ илмингизни сизларга ва бизларга манфаатли қилсин. Мен яшайдиган жойда дастурхон атрофида ёки бирор киши сафарга кетаётганда кекса кишилар дуо қилишади. Дуони яхши бошлаб охирида йигит пирлари ёки ҳазрати Довуд қўлласин, деб якунлашади. Мен шунда нима қилай кафтимни юзимга суртайми ёки ўзим ичимда Аллоҳим Ўзинг асрагин, деб жамоага қўшилмайми? Кекса кишига гап уқтириб бўлмаган вақтларда албатта. Олдиндан раҳмат.
– Ва алайкум ассалом! Улардан ўша гап чиқишидан аввал гапни буриб юборинг. Сафар дуоларининг баъзиларини қуйида келтирамиз.
САФАР ДУОЛАРИ
Киши сафар қилишга отланар экан, унинг ушбу сафардан бир қанча орзу-умидлари бўлади. Унинг қалбида хурсандчилик, ҳаяжонланиш ва шу билан бирга, хавфсираш, ғамгинлик каби ҳолатлар юзага келади. Оиласидан, ёру биродарларидан узоқда бўлишни ўйлаб, беихтиёр кишининг кўнглида бир оз хавотир, уларнинг хайрда, офиятда бўлишларини хоҳлаш, сафар қийинчиликларини тасаввур қилиш, ўз оиласига соғ-омон қайтишни исташ каби ҳолатлар пайдо бўлиши табиий. Бундай лаҳзаларда қалбга таскин берувчи бирдан-бир нарса мусофирнинг ҳар бир ҳолати мулоҳазасини қилиб айтилган мураббий Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг покиза дуоларидир.
عن عثمان بن عفان، قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : "مَنْ خَرَجَ مِنْ بَيْتِهِ يُرِيدُ سَفَرًا فَقَالَ حِيْنَ يَخْرُجُ: بِسْمِ اللهِ وَ اعْتَصَمْتُ بِاللهِ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللهِ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إَلا بِاللهِ رُزِقَ خَيرَ ذَلِكَ المَخرَجِ وَصُرِفَ عَنهُ شَرَّ ذَلِكَ المَخرَجِ"
Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам:
“Кимки сафарни ирода қилиб уйидан чиқса ва чиқаётган пайтида: “Бисмиллаҳи ваътасомту биллаҳи таваккалту алаллоҳи ла ҳавла вала қуввата илла биллаҳ” деса, ўша чиқишлигида яхшилик билан ризқланиб, ўша чиқишлигининг ёмонлиги ундан дафъ қилинади”, дедилар”.
Дуонинг маъноси:
“Аллоҳнинг номи билан сафар қилишни бошлайман. Аллоҳнинг ёрдамига боғландим, Аллоҳга таваккул қилдим ва тоатга қувват ҳам, гуноҳдан сақланишга бўлган қувват ҳам ёлғиз Аллоҳдандир”.
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا سَافَرَ فَرَكِبَ رَاحِلَتَهُ قَالَ بِإِصْبَعِهِ قَالَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِي السَّفَرِ وَالْخَلِيفَةُ فِي الْأَهْلِ وَالْمَالِ. وَالوَلَدِ
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам сафарга чиқиб, уловларига минганларида бармоқлари билан ишора қилиб: “Аллоҳумма антас соҳибу фис сафар вал халифату фил аҳли вал мали вал валади» дер эдилар”.
Дуонинг маъноси:
“Аллоҳим! Менинг сафардаги соҳибим фақат Сенсан ва сафардалигимда аҳлимни, молимни ва фарзандларимни ҳифзу ҳимоянгга олгувчисан”.
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا سَافَرَ فَرَكِبَ رَاحِلَتَهُ قَالَ بِإِصْبَعِهِ قَالَ: اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ وَكَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَسُوءِ الْمَنْظَرِ فِي الأَهْلِ وَالْمَالِ
Абу ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам сафарга чиқиб, уловларига минганларида бармоқлари билан ишора қилиб:
“Аллоҳумма инний аъузу бика ми ваъсаис сафар вакаабатил мунқолаб ва суъил манзари фил аҳли ва маал”, дер эдилар”.
Дуонинг маъноси:
“Аллоҳим! Сафарнинг машаққатидан, ғамга солувчи манзара(га дучор бўлиш)дан, уйга – ўз аҳлимга, молимга ва фарзандларимга қайтиб келганимда ёмон ҳолатга дучор бўлишдан Ўзингдан паноҳ сўрайман”.
عَنْ ابْن عمر أَن رَسُول الله - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم َ - كَانَ إِذا اسْتَوَى على بعيره خَارِجا إِلَى سفر كبر ثَلَاثًا ثمَّ قَالَ : اللَّهُمَّ أَسأَلك فِي سفرنا هَذَا الْبر وَالتَّقوى، وَمن الْعَمَل مَا ترْضى
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам сафарга чиқиб, туяларига минганларида уч бор такбир айтар сўнгра:
“Аллоҳумма асъалука фи сафарина ҳаза ал-бирра ват тақваа ва минал амали маа тарзоо”, дер эдилар”.
Дуонинг маъноси:
“Аллоҳим! Мен Сендан бу сафаримда яхшиликка, тақвога ва амаллардан Ўзинг рози бўлганингга муваффақ қилишингни сўрайман”.
عَنْ القاسم بن محمد، يقول : كُنْتُ عِنْدَ ابْنِ عُمَرَ فَجَاءَهُ رَجُلٌ، فَقَالَ : أَرَدْتُ سَفَرًا، فَقَالَ عَبْدُ اللهِ : إنْتَظِرْ حَتَّى أُوْدِعَكَ كَمَا كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُوْدِعُنَا فَيَقُولُ: أَسْتَوْدِعُ اللهَ دِيْنَكَ، وَأَمَانَتَكَ، وَخَوَاتِيمَ عَمَلِكَ
Қосим ибн Муҳаммад розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Мен ибн Умар розияллоҳу анҳунинг ҳузурида эдим. Бир киши келиб: “Сафарга чиқмоқчиман” деди. Шунда ибн Умар розияллоҳу анҳу: “Кутиб тур, токи мен сени Расулуллоҳ бизни кузатганларидек кузатиб қўяман”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
“Аставдиъуллоҳа дийнака ва амаанатака ва хавотима амалика”, деб бизни кузатар эдилар.
Дуонинг маъноси:
“Мен сизнинг динингизни, омонатингизни ва амалларингизнинг хотимасини Аллоҳга топшираман”.
САФАР ҚИЛУВЧИ БИЛАН ХАЙРЛАШИШ ЧОҒИДА АЙТИЛАДИГАН ДУО
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ لَهُ: يَا نَبِىَّ اللَّهِ إِنِّى أُرِيدُ السَّفَرَ. فَقَالَ لَهُ: مَتَى؟ قَالَ : غَداً إِنْ شَاءَ اللَّهُ. قَالَ: فَأَتَاهُ فَأَخَذَ بِيَدِهِ فَقَالَ لَهُ : فِى حِفْظِ اللَّهِ وَفِى كَنَفِهِ، زَوَّدَكَ اللَّهُ التَّقْوَى، وَغَفَرَ لَكَ ذَنْبَكَ وَوَجَّهَكَ لِلْخَيْرِ أَيْنَمَا تَوَجَّهْتَ أَوْ أَيْنَمَا تَوَخَّيْتَ
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига бир киши келиб У зотга:
“Эй Аллоҳнинг Набийси сафарга чиқмоқчиман” деди. Шунда У зот:
“Қачон?” дедилар. “Эртага, иншаа Аллоҳ” деди. Эртаси куни келди. Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам унинг қўлидан ушлаб:
“Фий ҳифзиллаҳи ва фий канафиҳи. Заввадакаллоҳут тақваа, ва ғафара лака занбака ва важжаҳака лилхойри айнамаа таважжаҳта”, дедилар”.
Дуонинг маъноси:
“Аллоҳнинг ҳифзи-ҳимоясида бўлинг! Аллоҳ сизнинг зоди роҳилангизни тақво қилсин, гуноҳингизни мағфират этсин, қаерга борсангиз ҳам, яхшиликка рўпара қилсин”. Валлоҳу аълам!