Қарзни қайтариш

Ассалому алайкум! Телеграм каналдеги 6641-саволга оид манга яқинда пул кере бўлиб бир дўстимдан қарз олгандим. 15кун ичида қайтараман деб, Аллоҳ қодир қилиб 5 кунда қарзни қайтаришга етадиган пул бўлиб дўстимми олдига бордим ва дўстимга минатдорчилик билдириш мақсадида ҳадя олиб бордим ва дўстимга қарзни бериб ҳадямиями қабул қилин деб бердим. Дўстим мандан пул бергани учун бироннима талаб қилмаган ман ҳам унга эвазига бироннима таклиф қилмаганман. Бизни олди бердимизда рибо аралашмаганми?

2-Бу саволни бир танишим учун беряпман. Савол эгасини онаси фармацевтика соҳасини битирган ва дипломини аптека очганларга беради. Пул эвазига пулини келишиб 1-2 йиллик пулини олдиндан олади ва ўзи ишламайди қачон текширув бўлганда аптекага эгалари келиб турин текширув ўтвогунча деб чақираркан. Диплом эвазига шартлашиб пул олишлик жоизми? Бу пуллар ҳалолми?