Гуноҳ қилиб ноумид бўлиш
Ассалому алайкум! Бир танишим сўрашини илтимос қилди, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Кимки ўз отасидан бошқани (ота деб) даъво қилса ёки ўзини бошқа хўжайинга мансуб деб билса, бас, унга ҳам Аллоҳнинг, фаришталарнинг ва жами одамларнинг лаънати бўлсин! Ундан қиёмат кунигача фарзи (ёки тавбаси) ҳам, нафли (ёки каффорати) қабул бўлмайди». Ҳайвонга жинсий яқинлик қилган кимсани Аллоҳ лаънатласин!». “Аллоҳдан ўзгага атаб жонлиқ сўйган кимсани, ўзининг хўжайинидан бошқадан паноҳ излаган кимсани Аллоҳ лаънатласин! Ота-онасига оқ бўлганни Аллоҳ лаънатласин! Ернинг нурли (белгили) жойларини нуқсонга учратган (чегараларни йўқотишга ҳаракат қилган) кимсани Аллоҳ лаънатласин!”деган эканлар.
Саволим, мана шу жирканч ва оғир гунохларни қилган кишини тавбаси қабул бўлмас экан, агар қилган гунохларни гунохлигини билса аммо шу қадар Аллоҳнинг лаънатига лойиқ гунох эканлигини бир неча йилдан сўнг билсаю тавба қилса тавбаси қабулми? Дугонам қабул эмас экан деб ўтмишидаги қилмишларидан афсус чекмоқда. Намоз ўқишни бошлаган эди, у ширк амалдан бошқа, юқоридаги гунохлардан бирини қилган эмиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтган эканлар демак намоз ўқиб, савоб амаллар қилсам ҳам, минг афсус чексам ҳам, ланатланган шахс бўлиб дўзохий бўларканман деб куйинмоқда. У ноумид бўлмасдан чин дилдан тавба қилса ҳам демак қабул эмасми?
Ва алайкум ассалом! Ноумид бўлмаслик керак ва намозларда бардавом бўлсин. Аллоҳ таоло “Зумар” сурасида марҳамат қилади:
قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
53. (Менинг номимдан) айт: «Эй ўз жонларига жавр қилган бандаларим, Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлманг! Албатта, Аллоҳ барча гуноҳларни мағфират этар. Албатта, Унинг Ўзи ўта мағфиратлидир, ўта раҳмлидир».
Имом Бухорий Саъийд ибн Жубайр розияллоҳу анҳудан келтирган ривоятда айтилишича, кўплаб гуноҳлар қилган бир гуруҳ мушриклар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб: «Албатта, сен даъват қилаётган нарса жуда ҳам гўзал. Қани, айт-чи, биз қилган нарсаларни ювадиган нарса ҳам борми?» – деб сўрашганида Аллоҳ таоло ушбу ояти каримани нозил қилган экан. Тафсирчи уламоларимизнинг таъкидлашларича, бу ояти карима Қуръондаги энг умидворлик ояти ҳисобланади. Бу оятда бандалар учун энг улуғ башорат бор. Аввало, Аллоҳ таоло:
«Эй ўз жонларига исроф (жавр) қилган бандаларим», – деб, бандаларига Ўз нисбатини бермоқда. Аслида, «исроф» деб мол-дунёни ортиқча сарфлашга айтилади. Шунингдек, бу сўз маънавий жиҳатдан ҳаддан ошишга нисбатан ҳам ишлатилади. Бинобарин, гуноҳ қилган одам исрофчи бўлади, чунки у Аллоҳ белгилаб қўйган ҳаддан (чегарадан) чиққан ҳисобланади. Гуноҳ туфайли ҳаддидан ошган одам ўзига зарар, жабр қилади. Аллоҳ таоло ушбу оятда бандаларининг гуноҳ сабабли исрофга йўл қўйиб, ўзларига жабр этишларини айтмоқда.
«…Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлманг!» Унинг раҳмати жуда кенгдир.
«Албатта, Аллоҳ барча гуноҳларни мағфират этар». Аллоҳ таоло «Нисо» сурасида ширкдан бошқа барча гуноҳларни мағфират этишини таъкидлаган.
Чунки, «Албатта, Унинг Ўзи ўта мағфиратлидир, ўта раҳмлидир». Тавба қилган бандаларнинг гуноҳларини кечиради. Муфассирларимиз, аввал айтиб ўтилганидек, ушбу ояти каримани Аллоҳнинг Китобидаги энг умидли оят, деб таъкидлайдилар ва, шу билан бирга, бу умид гуноҳга ташвиқ этувчи умид эмаслигини ҳам қаттиқ уқтирадилар. Яъни «Аллоҳ барча гуноҳларни кечиради» деган умид билан била туриб, гуноҳларда давом этишнинг фарқи бор. Бу оятда Аллоҳнинг қонун-қоидаларини билмасдан аввал гуноҳ қилиб юрганлар мағфиратдан умид узмасликлари кераклиги айтиляпти. ("Тафсири Ҳилол" китобидан). Дўзахи бўлиб қолмадимми деб куюнгунча, тавба қилишга уринсин. Валлоҳу аълам!
