Вожиб ҳукмнинг таърифи оҳод ҳадис туфайлими?
1. Вожиб ҳукмининг таърифини ўқиганимда оҳод ҳадис туфайли деб ўқидим. Қуръонда келган ҳукмлар ҳам вожиб бўлиши мумкинми ёки фарз бўладими? 2. Киши бир вақтнинг ўзида бир нечта сабабларга кўра узр киши ҳукмига ўтиши мумкинми? 3. Отин ойи ёлғон гапириш мумкин бўлган жойларни зикр қилаётганда, ёлғондан узрли ҳолатларда "кофир бўлдим" деб қасам ичиш мумкин деб айтди. Бу гап қанчалик тўғри? 4. Лой нажосатми? Баъзан ёғингарчилик пайтида кийимга лой сачрайди. Уни ювиш керакми?
Вожиб. Шариат қилишни жазм ила аммо қатъий бўлмаган далил билан талаб қилган амал вожибдир. Фитр садақаси, Витр намози ва икки ийд намозлари каби амаллар вожиб амаллардир.
Вожиб амални қилиш лозим ва лобуддир. Уни қилган одам савоб олади. Лекин вожибнинг савоби фарзникидан озроқ бўлади. Вожиб амални қилмаган одам осий бўлиб иқобга қолади. Лекин унинг иқоби фарзни қилмаганнинг иқобидан озроқ бўлади. Вожибни инкор қилган кофир бўлмайди.
Ҳанафий мазҳабидан бошқа мазҳаблар фарз ва вожибни бир нарса деб тушунадилар ва иккисини қўшиб вожиб деб атайдилар. Аммо ҳанафий мазҳаби юқоридаги дақиқ фарқни эътиборга олиб иккисини алоҳида ҳукмлар деб билади.
Сиз вожибнинг таърифини қаердан ўқигансиз, билмадим. Қуръонда келган нарсалар вожиб бўлиши мумкин. Ҳаммаси фарз бўлади деган гап йўқ.
- Киши бир вақтнинг ўзида бир неча сабабларга кўра узрли бўлиши мумкин.
- Мушриклар Аммор ибн Ясор розияллоҳу анҳуни ўлдирмоқчи бўлганларида куфр сўзни айтиб қутилиб қолганлар ва буни Қуръондан оят тушиб тўғри бўлганини тасдиқлаган.
- Лойга нажосат аралашмаган бўлса, унинг ўзи нажосат бўлмайди.
