Дуо қилиб қўйинглар

Ва алайкум ассалом! Албатта дуода бўламиз.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَا أَنْزَلَ اللهُ دَاءً إِلاَّ أَنْزَلَ لَهُ شِفَاءً. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ وَمُسْلِمٌ وَلَفْظُهُ: لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ فَإِذَا أُصِيبَ دَوَاءُ الدَّاءِ بَرَأَ بِإِذْنِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ қайси бир дардни нозил қилган бўлса, албатта, унинг шифосини ҳам туширгандир», дедилар». Бухорий ва Муслим ривоят қилишган. Муслимнинг лафзи: «Ҳар бир дарднинг давоси бордир. Қачон даво дардни топса, Аллоҳ азза ва жалланинг изни ила тузаладир».

عَنْ أَبِي الدَّرْدَاءِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّ اللهَ أَنْزَلَ الدَّاءَ وَالدَّوَاءَ وَجَعَلَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءً فَتَدَاوَوْا وَلاَ تَدَاوَوْا بِحَرَامٍ

Абу Дардо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта Аллоҳ дард ва шифони нозил қилган. Ҳар бир дард учун шифо қилган. Бас, даволанинг. Фақат ҳаром ила даволангманг», дедилар».  

ДАВОЛАНИШНИНГ МУҲИМЛИГИ ВА УНДАГИ ЭҲТИЁТКОРЛИК 

Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам беморлик ҳолатларида ўзлари ҳам даволанлар ҳамда ўзгаларга ҳам даволанишни тавсия қилар эдилар.

عَنْ أُسَامَةَ بْنِ شَرِيكٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: أَتَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَصْحَابَهُ كَأَنَّمَا عَلَى رُؤُوسِهِمُ الطَّيْرُ فَسَلَّمْتُ ثُمَّ قَعَدْتُ فَجَاءَ اْلأَعْرَابُ مِنْ هَاهُنَا وَهَاهُنَا فَقَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ أَنَتَدَاوَى؟ فَقَالَ: تَدَاوَوْا فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ يَضَعْ دَاءً إِلاَّ وَضَعَ لَهُ دَوَاءً غَيْرَ دَاءٍ وَاحِدٍ الْهَرَمُ. رَوَاهُ أَصْحَابُ السُّنَنِ

Усома ибн Шарик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келсам, у зотнинг саҳобалари худди бошларида қуш учиб юргандек ўтиришган экан. Салом бериб, ўтирдим. У ёқдан, бу ёқдан аъробийлар келишди ва: «Эй Аллоҳнинг Расули, даволанайликми?» дейишди. «Даволанинглар, Аллоҳ қайси бир дардни қўйган бўлса, албатта, унинг давосини ҳам қўйган. Фақат биттадан, қариликдан бошқасини», дедилар». Сунан соҳиблари ривоят қилишган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам беморга пухта табибда даволаниш ва парҳез қилишга буюрар эдилар. Ҳаром нарсаларни даво тарзида ҳам истеъмол қилишдан ман қилар эдилар. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу “маст қилувчи нарса” ҳақида айтадилар:

وَقَالَ ابْنُ مَسْعُودٍ فِي السَّكَرِ: إِنَّ اللَّهَ لَمْ يَجْعَلْ شِفَاءَكُمْ فِيمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ. رَوَاهُ الْبُخَاِرُّي مُعَلَّقًا

«Албатта Аллоҳ сизларга ҳаром қилган нарсаларида сизлар учун шифо қилган эмас». Бухорий таълиқ ила ривоят қилган.

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِرَجُلٍ وَهُوَ يَعِظُهُ: اغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ وَصَحَتَكَ قَبْلَ سَقَمِكَ وَغِنَاءَكَ قَبْلَ فَقْرِكَ وَفَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ وَحَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ. أَخْرَجَهُ الْحَاكِمُ فِي الْمُسْتَدْرَكِ

Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам бир кишига ваъз қилиб шундай дедилар: “Беш нарсани беш нарсадан олдин ғанимат бил; ёшлигингни қарилигингдан олдин, саломатлигингни беморлигингдан олдин, бойлигингни фақирлигингдан олдин, бўшлигингни машғуллигингдан олдин, ҳаётингни ўлимингдан олди”, дедилар”. Ҳоким “Мустадрак”да ривоят қилган. Фоида: Мақсад шуки, тани сиҳҳатлик ва тирикликни ғанимат билиб, яхши ишларга боғланглар. Акс ҳолда беморлик ва ўлимдан сўнг ҳеч нарса бўлмайди.

ЎЛИМНИ ЭСЛАШ ВА УНГА БЎЛГАН МУШТОҚЛИК

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَكْثِرُوا ذِكْرَ هَادِمِ اللَّذَّاتِ. قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ، وَمَا هَادِمُ اللَّذَّاتِ؟ قَالَ : الْمَوْتُ. أَخْرَجَهُ الْحَاكِمُ فِي الْمُسْتَدْرَكِ

Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам: «Лаззатларни парчаловчини кўп эсланг!” дедилар. “Эй Аллоҳнинг Расули, лаззатларни парчаловчи нима?” дейишди. “Ўлим!” дедилар у зот».  Ҳоким “Мустадрак”да ривоят қилган.

عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: الْمَوْتُ الْيَوْمَ تُحْفَةُ لِكُلِّ مُسْلِمٍ

ЎЛИМНИ ОРЗУ ҚИЛИШ ВА ДУО ҚИЛИШНИ МАН ҚИЛИНГАНЛИГИ

عَنْ أَنَسٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: لاَ يَتَمَنَّيَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمُ الْمَوْتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِهِ فَإِنْ كَانَ لاَ بُدَّ مُتَمَنِّيًا لِلْمَوْتِ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْرًا لِي وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتِ الْوَفَاةُ خَيْرًا لِي. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ. وَفِي رِوَايَةٍ: قَالَ قَيْسٌ أَتَيْتُ خَبَّابًا وَقَدِ اكْتَوَى فِي بَطْنِهِ سَبْعًا فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ: لَوْلاَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَانَا أَنْ نَدْعُوَ بِالْمَوْتِ لَدَعَوْتُ بِهِ. وَلِلْبُخَارِيِّ: لاَ يَتَمَنَّى أَحَدُكُمُ الْمَوْتَ إِمَّا مُحْسِنًا فَلَعَلَّهُ يَزْدَادُ وَإِمَّا مُسِيئًا فَلَعَلَّهُ يَسْتَعْتِبُ

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Бирортангиз ўзига етган зарар туфайли ўлимни орзу қилмасин. Агар ўлим тилашдан бошқа иложи қолмаса: «Эй бор Худоё, модомики тириклик менга яхши бўлса, мени тирик қолдир. Қачон менга вафот этиш яхши бўлса, мени вафот этдир», десин», дедилар». Бешовлари ривоят қилишган. Бошқа бир ривоятда: «Қайс Хаббобнинг олдига борсам, қорнига етти марта тамға бостирган экан. Мен унинг «Агар Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни ўлим тилаб дуо қилишдан наҳйи қилмаганларида, албатта, уни тилаб дуо қилган бўлар эдим», деганини эшитдим, деди», дейилган. Бухорийнинг ривоятида: «Бирортангиз ўлимни орзу қилмасин. Агар яхшилардан бўлса, шояд (амали) зиёда бўлса. Агар ёмонлардан бўлса, шояд қайтса», дейилган.

БЕМОРЛИКДА ТАНИСИҲАТЛИКДАГИ АМАЛЛАРНИНГ САВОБИ

عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِذَا مَرِضَ الْعَبْدُ أَوْ سَافَرَ كُتِبَ لَهُ مِثْلُ مَا كَانَ يَعْمَلُ صَحِيحًا مُقِيمًا. رَوَاهُ أَحْمَدُ وَالْبُخَارِيُّ وَأَبُو دَاوُدَ

Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қачон банда бемор бўлиб қолса ёки сафарга чиқса, Аллоҳ таоло унга соғлик ва муқим вақтида қиладиган амалларнинг ажрини ёзади», дедилар». Аҳмад, Бухорий ва Абу Довуд ривоят қилишган.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا كَانَ عَلَى طَرِيقَةٍ حَسَنَةٍ مِنَ الْعِبَادَةِ، ثُمَّ مَرِضَ قِيلَ لِلْمَلَكِ الْمُوَكَّلِ اكْتُبْ لَهُ مِثْلَ عَمَلِهِ إِذَا كَانَ طَلِقًا حَتَّى أُطْلِقَهُ أَوْ أُكْفِتَهُ إِلَىَّ. وَكَذَا وَرَدَ فِي الْمُسَافِرِ وَالشَّيْخِ الْكَبِيْرِ

Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, бир банда ибодат бўлган амаллардан бирини ўзига одат қилиб олиб, сўнг касал бўлиб қолса, унга вакил қилинган фариштага: «Бандамни касаллигидан фориғ қилгунимча ёки вафот топтиргунимча соғлик вақтида қилган амалларининг савобини ёзиб тургин дейилади”, дедилар”. Бундай ҳадис мусофирлар ва кексалар ҳақида ҳам айтилган. (Мирқот).

МАШАҚҚАТНИНГ САБАБИДАН ДАРАЖАЛАРНИНГ ЮҚОРИ БЎЛИШИ

إِبْرَاهِيمُ بْنُ مَهْدِيٍّ السُّلَمِيُّ - عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ وَكَانَتْ لَهُ صُحْبَةٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ « إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا سَبَقَتْ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَنْزِلَةٌ لَمْ يَبْلُغْهَا بِعَمَلِهِ ابْتَلاَهُ اللَّهُ فِي جَسَدِهِ أَوْ فِي مَالِهِ أَوْ فِي وَلَدِهِ ». قَالَ أَبُو دَاوُدَ زَادَ ابْنُ نُفَيْلٍ « ثُمَّ صَبَّرَهُ عَلَى ذَلِكَ ». ثُمَّ اتَّفَقَا « حَتَّى يُبْلِغَهُ الْمَنْزِلَةَ الَّتِي سَبَقَتْ لَهُ مِنَ اللَّهِ تَعَالَى

Иброҳим ибн Маҳдий Суламий, отасидан, у бобосидан ривоят қилади. Бобоси Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларидан эди. У айтади: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Албатта бандага Аллоҳдан у амали ила етиша олмайдиган мақом, даража тақдир қилинган бўлса, Аллоҳ уни жасадида ёки молида ёки боласида синовга учратади. Сўнгра унга сабр қилдиради. Оқибатда Аллоҳ таоло унга тақдир қилган мақом, даражага эриштиради”. Абу Довуд ривоят қилган.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ وَلاَ وَصَبٍ وَلاَ هَمٍّ وَلاَ حُزْنٍ وَلاَ أَذًى وَلاَ غَمٍّ حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا إِلاَّ كَفَّرَ اللهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ. رَوَاهُ الشَّيْخَانِ

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мусулмонга қай бир мусибат: ҳорғинликми, беморликми, ташвишми, маҳзунликми, озорми, ғам-ғуссами, ҳаттоки тикон киришми етадиган бўлса, албатта, Аллоҳ улар ила унинг хатоларини каффорат қилур», дедилар». Икки Шайх ривоят қилишган.

БЕМОРЛИК ҲОЛАТИДАГИ ДУО

Қайси бир шахс беморлик ҳолатида бу дуони қирқ бор ўқиса, агар вафот топса, бас шаҳиднинг баробарича савоб олади. Агар тузалиб кеса, бас, барча гуноҳлари кечирилади. (Аҳкомул маййит).

لاَ إِلَهَ إَلاَّ أًنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ

Маъноси: «Сендан ўзга илоҳ йўқ, Сен поксан. Албатта, мен золимлар бўлган эдим». Агар беморлигида эндиги бу дуони ўқиса ва вафот топса, бас, унга дўзахнинг ўти тегмайди:

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ اللهُ أَكْبَرُ، وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إلاَّ بِاللهِ

Маъноси: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, У Ўзи ёлғиз, шериги йўқдир. Мулк Уники ва ҳамд Унгадир ва Аллоҳдан ўзгада куч ҳам йўқ, қувват ҳам йўқдир”.

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ وَأَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا أَنَّهُمَا شَهِدَا عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ، صَدَّقَهُ رَبُّهُ فَقَالَ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا وَأَنَا أَكْبَرُ، وَإِذَا قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ قَالَ: يَقُولُ اللهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا وَحْدِي، وَإِذَا قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ قَالَ اللهُ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا وَحْدِي لاَ شَرِيكَ لِي، وَإِذَا قَالَ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، قَالَ اللهُ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا لِيَ الْمُلْكُ وَلِيَ الْحَمْدُ، وَإِذَا قَالَ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ قَالَ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِي وَكَانَ يَقُولُ مَنْ قَالَهَا فِي مَرَضِهِ ثُمَّ مَاتَ لَمْ تَطْعَمْهُ النَّارُ. رَوَاهُ ابْنُ مَاجَهْ

Абу Саъид Худрий ва Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳумолар, иккилари Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганларига гувоҳ бўлишгани ривоят қилинади: “Ким: “Ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар – Аллоҳдан ўзга Илоҳ йўқ ва Аллоҳ улуғ”, деса, Роббиси уни тасдиқлаб: “Ла илаҳа илла ана ва ана акбар – Мендан ўзга илоҳ йўқ ва Мен улуғман”, дейди. Қачон у(банда): “Ла илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳ – Аллоҳдан ўзга Илоҳ йўқ, У Ўзи ёлғиздир”, деса, Аллоҳ: “Ла илаҳа илла ана ваҳди – Мендан ўзга илоҳ йўқ, Мен Ўзим ёлғизман”, дейди. Қачон у(банда): “Ла илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу ла шрика лаҳ – Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, У Ўзи ёлғиз, шериги йўқдир”, деса, Аллоҳ: “Ла илаҳа илла ана ваҳди ла шарика ли – Мендан ўзга илоҳ йўқ, Мен Ўзим ёлғизман, шеригим йўқ”, дейди. Қачон у(банда): “Ла илаҳа иллаллоҳу лаҳул мулку ва лаҳул ҳамд – Аллоҳдан ўзга Илоҳ йўқдир, мулк Уники ва ҳамд Унгадир”, деса, Аллоҳ: “Ла илаҳа илла ана лийал мулку ва лийал ҳамд – Мендан ўзга илоҳ йўқ, мулк Меники ва ҳамд Менгадир”, дейди. Қачон у(банда): “Ла илаҳа иллаллоҳу вала ҳавла вала қуввата илла биллаҳ – Аллоҳдан ўзга Илоҳ йўдир ва Аллоҳдан ўзгада куч ҳам йўқ, қувват ҳам йўқ”, деса, У: “Ла илаҳа илла ана вала ҳавла вала қуввата илла би – Мендан ўзга илоҳ йўқ, Мендан ўзгада куч ҳам йўқ, қувват ҳам йўқ”, дейди”, дедилар. У зот яна: “Ким буни беморлик вақтида айтса, сўнг вафот қилса, уни дўзах(нинг ўти) емайди”, дер эдилар”. Ибн Можа ривоят қилган.  Беморлик вақтида сидқи дилдан ва рост иштиёқ билан бу дуони ўқисин:

اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي شَهَادَةً فِي سَبِيلِكَ، وَاجْعَلْ مَوْتِي بِبَلَدِ رَسُولِكَ

Маъноси: “Эй Аллоҳим, Сенинг йўлингда шаҳодатни менга ризқ қилиб бергин ва менинг вафотимни Расулинг(соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг юртида қилгин”. Валлоҳу аълам!