Ассаламу алайкум wа раҳматуллоҳи wа барокатуҳу,Мухтарам Шайх жаноблари, аввалаб бор Аллоҳга беадад шукрлар бо'лсинки,менга ба'зи масалалар бо'йича мурожат этиш имкониятини яратди.Бу о'ринда агарда ушбу саволларим бирор ноо'ринлик ёки илмсизликдан дарак берса,узримни қабул қиласиз деган умиддаман,Аллоҳнинг узи гуноҳларимизни магфират этсин, :иншааллаҳ Мен сизга 2 масала бо'йича мурожат этмоқчиман. Биринчи масала мени до'стимга бог'лиқ,иккинчиси о'зим биландир.Биз о'збеклар та'лим олиш мақсадида wа Аллоҳ инояти билан ҳозирги кунда чэт элдамиз.Муаммо шундаки, менинг до'стим бу ерда ва афсуски,бизда ҳам ривож топаётган қимор о'йинларига берилиб қолган. Шу даражада берилганки, уни бу ё'лдан қайтариш мақсадида бизлар ҳам яхши ҳам ёмон гапириб ко'рдик.Бу ерда гап бирор бир спорт о'йинининг натижасини олдиндан айтиш башоратига асосланган қимор тури ҳақида кетмоқда. Мен, шу до'стимни бу ё'лдан қайтариш ниятида шариатидаги ушбу қимор масаласи бо'йича аниқ далилларни келтириб,унга ёрдам бермоқчиман, :иншааллаҳ. Аммо,ислом масалалари бо'йича илмим саёзлиги туфайли ишни нимадан бошлашни билмаяпман.Бундан ташқари,қиморни айнан шу ко'ринишига(яни менимча бу икки ҳайвонни уриштиришга тенглаштирилса керак) айтилган оят ва ҳадислар ёки уламоларнинг фатволари мавжудми? :иншааллаҳ,ушбу илмий далиллар асосида мен до'стимга аниқ жавоблар бериб бу ҳаром ишдан қайтишига дав'ат этсам.2.Масала бу о'зим билан бог'лиқ.Менинг ёшим 25да. Айнан пайг'амбаримиз Муҳаммад с.а.w уйланган ёшлари.мен ҳам бу муборак суннатни бажариш ҳаракатидаман, :иншааллаҳАллоҳни инояти билан мен бир касб қилаётган эдим,ундан вақтинчалик то'хтадим, аниқрог'и бир муаммо сабали о'ша ишимдан айрилдим. Мен бу ишдан орттирган :иншааллаҳ ҳалол маблаг'ларга О'збекистонга бориб уйланмоқчи эдим. Албатта бу ҳодисани мен синов деб билдим ва сабр қилишни мақсад этдим.Эндиликда ушбу муаммони ҳал этилиш ҳаракатидаман. Муборак ҳадисларда айтилишича, Аллоҳ юлида, ҳаромдан сақланиш мақсадида уйланишни ният қилиб ҳаракат қилса,унинг ҳаракатига Аллоҳ барокотлар ато этади ва албатта уни руёбга чиқаради.Мен сиздан ушбу ҳолатда айтиладиган дуолардан ҳам ма'лумотлар беришингизни со'райман, :иншааллаҳ мен уни намозлардан со'нг зикрларда айтсам, мақсадга мувофиқ бо'лар эди, деб уйлайман.Агарда саволларим изоҳининг узунлиги сизни бирор маломатга қо'йган бо'са,авф этгайсиз.Сизга шу масалалардаги жавобингиз учун олдиндан раҳмат айтаман.Аллоҳ Сизга шарафли ишингизда омад ва ривожлар ато этсин!Ассаламу алайкум wа раҳматуллоҳи wа барокатуҳу Ҳурмат билан,Абдуллоҳ
– Ва алайкум ассалом! Қимор турли ўйин воситалари билан пул тикиб ютиб олишга уринишдир. Исломда қимор ҳаром қилинганида ҳам унинг бир қанча турлари бор эди. Уларнинг бирортасининг номи айтилмасдан фақат қимор сўзи ишлатилган. Шунинг учун бундан кейин чиқадиган барча қиморлар ҳам ҳаром бўлаверади.
-Аллоҳ таоло Қуръони Каримда:«Эй иймон келтирганлар! Албатта, хамр, қимор, бутлар ва (фол очадиган) чўплар ифлосдир. Шайтоннинг ишидир. Бас, ундан четда бўлинг. Шоядки, нажот топсангиз», деган.
Араб тилида «хамр»» сўзи «тўсиш», «беркитиш» маъноларини англатади. Тановул қилган кишининг ақлига таъсир этадиган, унинг ақлини тўсадиган, беркитадиган, бошқача айтганда, маст қиладиган ҳар бир нарсага «хамр» дейилади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида: «Ҳар бир маст қилувчи нарса хамрдир, ҳар бир хамр ҳаромдир», дейилган. Бундан англашиладики, «Ароқдан бошқа нарсаларни ичса бўлаверадими? Ичмасаю, чекса нима бўлади?» каби саволлар, шунингдек, «ароқнинг ўзи ҳаром эмас экан-у, маст қилиши ҳаром экан», деганга ўхшаш «шарҳ»лар ҳаммаси ўринсиз ва мантиқсиз гаплардир.
«Қимор» аслида арабча сўз, аммо оятда айнан «қимор» сўзи эмас, балки унинг муродифи «майсир» сўзи келтирилган. Бу эса, осонлик билан мол топиш маъносини билдиради. Яъни, қиморнинг ҳақиқий маъносига далолат қилади.
Бут ва фол очадиган чўплар ҳақида аввалги оятлар тафсирида етарли маълумотлар берилган.
Аллоҳ таоло ушбу оятда хамр тановул қилиш ва қимор ўйнаш каби амалий гуноҳларни бутга чўқиниш ва фолбинга ишониш каби куфр ва ширк саналган улкан маънавий жиноятларга тенглаштирмоқда. Баъзи одамлар бутга чўқинишдан қаттиқ ҳазар қиладилар, ўлиб кетса ҳам бу ишни қилишга кўнмайдилар. Аммо ароқни ичаверадилар, қиморни ўйнайверадилар. Фолбинга бориш ҳақида ҳам шу фикрни айтса бўлади. Аллоҳ таоло бу ишларнинг барчасини қўшиб-жамлаб туриб бир хил баҳо бермоқда.
«Албатта, хамр, қимор, бутлар ва (фол очадиган) чўплар ифлосдир. Шайтоннинг ишидир», демоқда. Сўнгра иймон келтирган бандаларига хитоб қилиб:
«Бас, ундан четда бўлинг», демоқда.
Яъни, мўмин бандаларнинг нажот топишларига шояд ушбу ифлосликдан ва шайтоннинг ишидан четда туриш сабаб бўлса, демоқда.
Кейинги оятда эса, хамр билан қиморнинг ушбу суранинг сиёқига мос келадиган равишда зарарларини ҳам эслатиб ўтмоқда:
«Албатта, шайтон хамр ва қимор туфайли ораларингизга адоват ва ёмон кўришликни солишни ҳамда сизларни Аллоҳнинг зикридан ва намоздан тўсишни хоҳлайдир. Энди тўхтарсизлар?!»
Юқорида ўтган оятларда аввалги умматларнинг ҳалокатига уларнинг ораларига тушган адоват ва ёмон кўришлик ҳам сабаб бўлгани эслатилган эди.
Бундай ўзаро адоват ва ёмон кўришлик мусулмонлар орасида ҳам пайдо бўлишига хамр билан қимор сабаб бўлиши мумкинлиги таъкидланмоқда. Хамрнинг шахсга, оилага, жамиятга ва бутун инсониятга келтирадиган зарарлари ҳақидаги маълумотлар жуда ҳам кўп, маълум ва машҳурдир. Бу ҳақиқатларни бутун дунё – мусулмон ҳам, кофир ҳам, худосиз ҳам, ҳатто ароқхўрлар ҳам яхши билади. Биз у маълумотларни такрорлаб ўтирмайлик-да, ушбу ояти каримада зикр қилинган зарарини – кишилар ўртасида адоват ва ёмон кўришга сабаб бўлишини эслаб ўтайлик. Агар эътибор берадиган бўлсак, қаерда ичкилик бўлса, ўша жойдан кўнгилсизлик келиб чиқади.
Ичкилик туфайли оилалар бузилгани қанча, ака-укалар, ота-болалар, дўст-оғайни, қўни-қўшнилар бир-бирига душман бўлгани қанча. Ишхона, маҳалла-кўй, тўй-маросим, дам олиш жойлари ва жамоатчилик тўпланадиган ерлардаги адоват ва ёмон кўришларнинг ҳисобига етиб бўлмайди.
Ҳозирга келиб ичкилик, ароқхўр давлат раҳбарлари сабабли, мамлакатлар орасига ҳам адоват солмоқда.
Шунингдек, қимор ҳам зарари кўп иллатдир. Айниқса, кишилар ўртасига адоват ва ёмон кўришлик солиши ҳаммасидан ўтиб тушади. Буни содда мантиқ ҳам кўрсатиб туради. Ютқизган қиморбоз ўзидан бир дақиқа ва бир ҳаракат ила катта ёки оз миқдордаги маблағни ютиб олган қиморбозни ҳеч қачон яхши кўрмайди ёки унга ўзини дўст санамайди. Қиморнинг орқасидан чиққан жанжаллар, душманликлар, ёмон кўришлар, қотилликлар ҳақида ҳар доим эшитиб турамиз.
Аллоҳ таоло бу икки нарсани – хамр ва қиморни «ифлослик ва шайтоннинг иши», деб атамоқда.
Аллоҳ Ўз бандаларига меҳрибон бўлгани учун уларни ифлослик ва шайтоннинг ишидан қайтаради.
Нопок таомларни зарарли бўлгани учун ҳаром қилганидек, ифлос ишларни ҳам бандаларига зарарли бўлгани учун ҳаром қилади.Ушбу ояти каримада зикр қилинган ароқ билан қиморнинг зарарларидан иккинчиси – улар одамларни Аллоҳнинг зикридан ва намоздан тўсиши. Бу маълум ва тушунарли ҳол. Ароқхўрнинг ароқ ичишининг ўзи Аллоҳни эсламаслигига далил. Ичиб маст бўлиб олгандан кейин эса, умуман эсга олмайди. Намоз ҳам, бошқа ишлар қатори, ароқхўрнинг эсидан чиқади. Шунингдек, қиморга берилиб кетган қиморбоз Аллоҳнинг зикрини ҳам, намозни ҳам унутади. Бу нарса ароқ ва қимор келтирадиган зарарларнинг энг каттасидир. Бошқа жиноятлар шу унутишдан келиб чиқади.
- Ўзингизга оид масалага келсак, ҳар намоздан кейин ўз тилимизда ихлос билан дуо қилаверинг.
Аллоҳ қабул айласин! Биз ҳам дуо қилиб турамиз.