Ботил шарт билан қилинган савдонинг ҳукми

Ассалому алайкум! Маърузада савдо аҳкомларини ўргандим. Аммо бир масалага ойликлик киритмоқчиман, ҳанафий мазҳабида ҳам шундайми деган мақсадда: 1. Ботил шарт билан қилинган савдо да базъан аҳд ҳам ботил бўлиши мумкин деб, шундай мисол келдирди: Бир одам қул сотиб олган бўлса ва қулдан намоз вақтида намоз ўқимайди дейдиган бўлса бу шарт ботил шарт ва савдо ҳам ботил дейилди. Бизда бу мисолга қиёс сифатда менда шундай мисол учраши мумкин. Соқолингни оласан ва шу ишга кирасан ёки ю уйни ижараҳа бераман каби савдолар. Чунки ижара ҳам савдо. Шундай шарт билан савдо қилинса, аҳд ботил бўлса ва бу ишдан топган пулнинг ҳукми? 

2. Ҳанафий мазҳабида савдода олувчининг манфаати учун ҳар қанақа шарт жоиз эмас, илло урфда одат бўлса деди. Масалан, шу товарни оламан, етказиб бериш шарти билан дейилса. Агар, масалан дейлик, ҳозир уй жиҳозларини сотубчи кўпчилик дўконлар товарни етказиб бериш ила сотаётган бўлса бу - урф. Ва урфга айлабга бўлса жоиз деган дедилар. Шу гаплар ҳақми?