Одамзотнинг яратилиши борасида
- Ўша бола иккингиз хато ўйлабсизлар. Инсон зотининг яратилиши сизлар айтгандан бошқа нарса юзасидан бўлган.Аллоҳ таоло «Бақара» сурасида айтади:«Эсла, вақтики Роббинг фаришталарга: «Мен ер юзида халифа қилмоқчиман», деди. Улар: «Унда фасод қиладиган, қон тўкадиган кимсани қилмоқчимисан? Ва ҳолбуки, биз Сенга тасбиҳ, ҳамд айтиб ва Сени улуғлаб турибмиз», дедилар. У: «Мен, сиз билмаганни биламан», деди».Ушбу оятдан маълум бўляптики, Аллоҳ таоло Одамни Ўзининг ер юзидаги ўринбосари–халифаси бўлишини ирода этган экан. Демак, инсонга улкан ишонч билдирилган, у улуғ Аллоҳнинг халифаси бўлишдек олий мақомга лойиқ кўрилган. Бундай марҳаматнинг ўзига яраша буюк масъулияти ҳам бор. Инсон шуни англаган ҳолда, уни халифа қилиб қўйган зотнинг топшириқларини бажармоғи, яратган зот муносиб кўрган олий мақомга доғ туширмасликка ҳаракат қилмоғи керак.Фаришталарнинг: «Унда фасод қиладиган, қон тўкадиган кимсани қилмоқчимисан?» деган гапларидан маълум бўладики, улар ўзларигагина маълум йўл билан инсон ер юзида фасод, бузғунчилик қилиши ва қон тўкишини билишган, айни чоғда, улар фаришталик табиати билан, ўзлари айтиб турган тасбиҳу ҳамдларни ва қилиб турган улуғлашларни ушбу маҳлуқотларнинг яратилиш мақсади, деб билишган. Аммо Аллоҳнинг илми бошқа, фаришталар буни билмайдилар.«Мен, сиз билмаганни биламан», деди Аллоҳ таоло.Яъни, одамлардан баъзиларининг бузғунчилик қилиши ёки қон тўкиши ер юзида халифа яратиш иродасига тўсиқ бўла олмайди. Шунингдек, фаришталарнинг тасбиҳ ва ҳамд айтиб, Аллоҳни ҳамиша улуғлаб туришлари ҳам улардан бошқа мавжудодни яратишдан тўса олмайди.Инсон бу дунёга Аллоҳнинг ердаги ўринбосари бўлиш учун келган. Инсон ўзини яратган Аллоҳга бўлган иймон ер юзида қарор топиши учун, дунёни обод қилиш учун, ер юзида яхшилик ҳукм суриши учун хизмат қилиш лозим бўлади. Инсонларнинг яхшисини тақдирлаш, ёмонини жазолаш учун синов деб атаганингиз ҳисоб китоб йўлга қўйилган. - Аллоҳ пайдо бўлмаган. У зот азалдан мавжуд. Пайдо бўлиш махлуқотларга хос. Уларни яратувчи Холиққа бу нарса тўғри келмайди.
