витр ҳақида

Ҳанафий уламолар «Витр намози вожибдир», деган гапни ўз хаёлларидан чиқариб эмас, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига суяниб айтганлар.

Саккизта саҳобийдан, шу жумладан, Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Албатта, Аллоҳ сизларга бир намозни зиёда қилди. У – витрдир», деганлар. Бу – беш вақт фарз намозлар устига яна бир намозни зиёда қилди, деганларидир.

Имом Абу Довуд, Насаий, Ибн Можа, Аҳмад ибн Ҳанбал, Ибн Ҳиббон ва Ҳокимлар Абу Айюб ал-Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Витр ҳар бир мусулмонга ҳаққу вожибдир», деганлар.

Кўриниб турибдики, витр намозининг савияси суннат намозининг савиясидан юқоридир. Агар шундай бўлмаса, ушбу ҳадислар айтилмас эди. Шу билан бирга, бу ҳадисларнинг кучи фарз намозларига далил бўлган оят ва ҳадисларнинг далиллик кучи даражасида эмас. Шунинг учун Ҳанафий уламолар витр намозини вожиб деб, уни фарз намозидан кейинги, суннат намозидан олдинги ўринга қўйганлар.

Ҳадисни ўқибоқ, «Ҳанафийларнинг хатосини топдик, улар витр намозини вожиб деб нотўғри айтишган экан», дея жар солишга ошиқмайлик. Бунинг устига, Абу Муҳаммад розияллоҳу анҳу ҳам саҳобий, у кишининг витрни вожиб деб айтишлари ҳам бежиз эмас. Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳу эса «Абу Муҳаммад розияллоҳу анҳу витрни олтинчи фарз намоз, деган», деб ўйлаб раддия қилмоқдалар. Ҳолбуки, ҳеч ким олти вақт фарз намоз бор, демаган.

Ҳанафий мазҳаби уламолари ҳам витрни олтинчи фарз намоз деганлари йўқ. Улар Хуфтондан кейин ўқиладиган витр намозини вожиб намоз, деб таърифлаганлар, холос.

Уларнинг энг кучли далилларидан бири шуки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бу намозни ҳеч қачон тарк қилмаганлар. Бу эса ушбу намознинг суннат намози эмаслигини яққол кўрсатади. Буни бошқа мазҳаблар ҳам таъкидлайдилар. Энг муҳими, витрни вожиб деганлар ҳам, суннат деганлар ҳам бу намозни тарк қилмай, ўқиш зарурлигини таъкидлаб айтадилар.