# | Маълумот | Матни |
---|---|---|
390 | ижара | «Ижара» сўзи луғатда «эваз» ва «савоб» маъносини англатади. Қилинган нарсага бериладиган мукофотнинг «ажр» деб аталиши ҳам шундан. Шариат истилоҳида эса: Маълум нафни шунга ўхшаш маълум зиммадаги ёки айни эвазга давоми... |
389 | руқбаа | «Руқбаа» луғатда муроқабот «кутиб туриш» маъносини билдиради. Яъни «Бу нарса сенга, сен олдин ўлсанг, менга қайтади, мен олдим ўлсам, сенда қолади», дегани бўлади. |
388 | ҳиба | «Ҳиба» манфаат берадиган нарсани бировга етказишдир. Ҳанафий фуқаҳолар истилоҳида эса: Ҳиба муайян молни бировга эвазсиз мулк қилиб беришдир. Бундан вақтинчалиқ фойдаланиб туриш учун ёки ижарага берилган нарсалар давоми... |
387 | мислий | «Мислий» деганда кайлий, вазний ва ададий нарсаларни нарх қилиб беришни тушунилади. «Мислийдан бошқа нархлар» деганда кийим, ҳайвон ва кўчмас мулк каби нарсалар киради. |
386 | тақсимлаш | «Тақсимлаш»–меросни бўлиш учун ҳақдорлар йиғилган мажлисдир. |
385 | қисма | «Қисма» луғатда «тақсимлаш» маъносини билдиради. Фуқаҳолар истилоҳида эса: Қисма тарқоқ ҳақни тайин қилишдир. Бир мулк бир неча кишининг қўлига ўтганда улардан ҳар бирининг ўша мулкдаги ҳақини аниқлаб бериш «қисма» давоми... |
384 | сарф | «Сарф» сўзи «зиёда» маъносини билдиради. Шариатда: «Сарф» нақд пулни нақд пулга, хоҳ бир жинсдан бўлсин, хоҳ турли жинсдан бўлсин, сотишдир. Ажрашмасдан туриб икки тарафдан қўлма-қўл олди-берди бўлиши шарт давоми... |
383 | салам | «Салам» луғатда «таслим қилиш», «бериш» маъносини анг-латади. Шариатда эса, зиммадаги васф қилинган молнинг қийматини олдиндан беришга айтилади. Бундай савдони «салаф» ҳам дейилади, бу «қиймати олдин берилган» давоми... |
382 | насия рибоси | Қарзни адо этишни кечга суриш эвазига олинадиган фойда. У оддий қарз бўлса ҳам, сотиб олинган нарсанинг нархи бўлса ҳам–барибир. Агар бир кило буғдойни қишда олиб, ёзда уни бир ярим кило қилиб қайтаришга келишилса, давоми... |
381 | рибо ал-фазл | Олтин, кумуш, буғдой, арпа, туз ва хурмолардан бир жинсдаги нарсани алмаштиришда зиёда олишдир. Буни савдо рибоси ҳам дейилади. Мисол учун, тиллони тиллога сотса ва бири иккинчисидан кўп бўлса, «рибо ал-фазл» бўлади. Бу давоми... |
380 | вазн | «Вазн» деб тилло ва кумушни тарозида тортишга айтилади. |
379 | кайл | Кайл - зироат маҳсулотларини, хусусан, хурмо, буғдой, арпа кабиларни махсус идишда ўлчашдир. Масалан, соъ номли идишга маълум миқдорда маҳсулот сиққан. Ўшанга ўхшаш идишларни ўлчов қилиб олиб, маҳсулотлар миқдорини давоми... |
378 | рибо | «Рибо» луғатда зиёда маъносини англатади. Шариатда эса: Молни молга алмаштиришда икки ақд қилувчидан бирига келадиган эвазсиз ортиқча мол рибодир. Аллоҳ таоло «Бақара» сурасида қуйидагиларни айтади: «Рибони давоми... |
377 | шуфъа | «Шуфъа» луғатда, «қўшиш» маъносини англатади. Шариатда эса, эски шерикка шериклик нарсани сотиб олиш имтиёзи мажбуран берилишини англатади. Бир киши шериклик уйини шериги билан келишиб сотди. Кейин харидор билан давоми... |
376 | иқола | «Иқола» сўзи арабча бўлиб, луғатда «бўшатиш» маъносини билдиради. Шаръий истилоҳда эса: Иқола икки шарномачининг ҳақларида шартномани бузишдир. Иқола никоҳ ақдидан бошқа барча ақдларда жорийдир. Аммо савдо ақдини давоми... |